رفلاكس ادراری و درمان آندوسكوپیك آن با ماده جدید زیست محیط سازگار در سگ
مقدمه
خلاصه فارسی
مروری بر منابع
مواد زیست سازگار
آندوسكوپی
Vur در سگ
مواد و روش كار
نتایج
مقدمه:
برگشت ادرار از مثانه بداخل حالب و سیستم ادراری فوقانی تحت عنوان وزیكواوریتر رفلاكس(versico ureter reflex) یا vur در اطفال بمیزان 5/18- 5/0 درصد با بروز مشكل ادراری گزارش شده است كه در مبتلایان به عفونت ادراری مكرر 50-24% گزارش شده است.(1)
در مدل حیوانی برگشت ادراری از مثانه به داخل حالب و سیستم ادراری فوقانی یا vur بیشتر در سگ های جوان در سن 4-3 ماهگی شایع است ولی با افزایش سن این بیماری در اكثر موارد خود به خود بهبود می یابد.(10)
در مطالعات وسیع و گسترده ای كه در این رابطه روی انسان صورت گرفته vur بصورت اولیه و ثانویه بروز می كند. Vur نوع اولیه متعاقب نارسایی مادر زادی یا اكتسابی در مكانیسم دریچه محل اتصال حالب به مثانه(vuj = verisco ureterd junction) است ولی در vur نوع ثانویه اختلال آناتومیكی یا نوروژنیك یا فونكسیونل وجود دارد. بررسی های بیشتر نشان می دهد عامل ایجاد كننده برگشت ادرار بداخل حالب بعلت اختلال در عملكرد سیستم تخلیه ای ادرار است.(1)
وجود vur در انسان و مخصوصاً اطفال سبب بروز عفونت های مكرر ادراری ( سیتسیت، پیلونفریت)،اسكار كلیوی، اختلال در عملكرد كلیه ها و در نهایت تاخیر در رشد فیزیكی كودكان می گردد. بررسی های مختلف نشان داده است كه vur درجه اول و دوم و حالت یكطرفه آن در اطفال 85-75% می باشد كه گاهی این وضعیت بصورت خود به خودی درمان می شوند ولی در مورد vur درجه سوم تا پنجم كه حدت و شدت بیماری بیشتر است نیاز به درمان های اختصاصی می باشد و امكان درمان خود به خودی آنها كمتر و حدود 30-25 % می باشد.(1)
بروزvur در سگ مواردی مانند طول قطعه حالب زیر مخاط مثانه، قطر ناحیه داخل مثانه ای حالب(interversical) ، نسبت طول حالب ناحیه داخل مثانه ای به پهنای آن، میزان انحناء و چین خوردگی سقف بخش پایین حالب(distal) ناحیه داخل مثانه ای كه مانند دریچه عمل می كند، سالم بودن دتروزور(detrusor) در بخش حالب داخل مثانه، حركات دودی حالب، فشار داخل مجرایی در حالب و مثانه دخالت دارند.(2)
برای تشخیص vur درسگ از روش تزریق ماده حاجب درداخل مثانه و تهیه رادیوگراف ازآن (سیستوگرافی)، retrograde urethrocys tography, maximum disrention ,voiding cystogrphy ,compression cystoure thrography ,cystourethrography می توان استفاده كرد ولی ساده ترین و راحت ترین روش كه در این بررسی نیز از آن كمك گرفته شده، استفاده از مواد حاجب و تزریق آن با سوند ادراری بداخل مثانه (سیستوگرافی)است كه در صورت وجود vur ، برگشت ماده حاجب و ورود ادرار همراه با آن از مثانه بداخل حالب مشاهده می گردد.(7)
در انسان برای تشخیص vur علاوه بر موارد ذكر شده فوق، در اطفال كشت ادرار، آزمایش ادرار،(voiding cystoureterography = vcug) ، سونوگرافی از كلیه ها و اسكن كلیه ها نیز توصیه می گردد. درمان vur در انسان با روش های دارویی(medical) یا جراحی(surgical) میباشد.
در روش درمان با دارو از تجویز آنتی بیوتیك ها با دوز پیشگیری از آموكسی سیلین و آمپی سیلین در هفته اول زندگی و پس از گذشت 6 هفته كوتریماكسازول و از دو ماهگی نیتروفورانتوئین استفاده می گردد.
پس از گذشت یك سه و هر 12 ماه یكبار انجام روش كشت ادرار انجام می شود و پس از تایید وضعیت نرمالvcug و سونوگرافی از كلیه و مثانه آنتی بیوتیك تراپی قطع می گردد.(1)
درمان با روش جراحی كه در این پایان نامه بیشتر مورد نظر است در موارد زیر انجام می شود:
1ـ غیر قابل اعتماد بودن درمان بیمار از نظر مصرف دارو و عدم توالی آن، حوالی بلوغ، تاخیر در رشد فیزیكی اطفال و بیماران
2ـ عفونت ادراری مكرر و متناوب
3ـ vur درجه چهارم و پنجم علیرغم دریافت آنتی بیوتیك
4ـ وجود و حضور دیگر اختلالات همراه با vur مانند دیورتیكول(1)
بدون شك درصورت اصلاح اختلالات عملكردی، اقدام درمان دارویی یا جراحی نتیجه ندارد.
برای درمان vur در حیوانات نیز از روش های توام دارویی و جراحی می توان استفاده نمود و اقدام به درمان عفونت ادراری و اصلاح vuj كرد. ذكر این نكته لازم است كه در مورد توله ها و سگ های با سن كم اگر UTI وجود نداشته باشد امكان درمان خود به خودی vur با بلوغ و رشد حالب وجود دارد.(2)
در این پایان نامه سعی شده است كه از جدیدترین روش درمانی vur یعنی درمان با روش آندوسكوپیك( بدون نیاز به باز كردن ناحیه عمل) و درمان بصورت سرپایی با تزریق مواد زیست سازگار گوناگون درناحیه محل اتصال حالب به مثانه انجام گردد. از مزایای عمده و اصلی این روش سهولت تزریق، عدم نیاز به بستری كردن بیمار و كاهش هزینه های جراحی و درمان می باشد.(4)
برای درمان از مواد تزریق زیست سازگار مانند beewax , silicon , collagen , Teflon , paraffin , petrolatum , vegetable oil و دیگر مواد مشابه استفاده می شود كه این مواد درناحیه ساعت 6 فضای اطرافی حالب(periureteral) بصورت تزریق در ..... استفاده شده است.
مواد بكار رفته فوق هر كدام دارای مزایا و یا برخی معایب اختصاصی مربوط به خود هستند از عوارض عمده این مواد تزریقی تمایل به ایجاد و تولید گرانولوما(granulma) در ناحیه و یا مهاجرت(migration) به نواحی دیگر مانند غدد لنفاوی لگنی، ریه ها، مغر، كلیه و طحال است. بدون شك هر قدر میزان عدم تحرك و تخریب بافتی ناحیه و مهاجرت پذیری مواد تزریقی بكار رفته كمتر باشد درمان بهتر صورت می گیرد و امكان ایجاد عوارض بعدی كاهش می یابد.(4)
دراین مطالعه سعی بر تهیه مدل حیوانی بیمار دارای رفلاكس ادراری برای ارزیابی یك ماده زیست سازگار تزریقی جایگزین در درمان vur می باشد. به همین دلیل اهداف مطالعه حاضر بشرح ذیل می باشد:
1ـ ایجاد رفلاكس ادراری بصورت تجربی و تایید آن در سگ
2ـ پیدا كردن روش درمانی ارزان، اقتصادی و سهل الوصول
3ـ تولید و استفاده از داروی جدید در داخل كشور با روش آندوسكوپی
4ـ مصرف بدون عوارض داروی جدید درمقایسه با داروی متداول مصرفی
5ـ پیگیری خاصیت عدم مهاجرت بافتی داروی جدید در مقایسه با داروی نوع خارجی
در نهایت پس از تایید اثر بخشی(efficacy) داروی جدید و كارآیی(efficiency) و بالا بودن ضریب سلامتی (safety) آن روی مدل حیوانی بیمار و مبتلا در سگ با تصویب مراجع قانونی امكان تست این داروی جدید بصورت داوطلبانه روی بیماران انسانی نیز وجود دارد.
شایان ذكر است می توان از این داروی زیست سازگار جدید علاوه بر درمان vur در دیگر موارد درمانی كه مواد تزریقی زیست سازگار بكار می روند نیز استفاده كرد.
مرجانی 1382
خلاصه فارسی:
مطالعه حاضر برای بررسی تجربی دو هدف عمده و اساسی زیر دنبال شده است:
1ـ ایجاد رفلاكس ادراری بصورت تجربی در سگ
2ـ آزمایش داروی جدید تولید داخل كشور و مقایسه آن با داروی متداول (uvocol) از طریق آندوسكوپی.
برای ایجاد رفلاكس ادرای از 25 قلاده سگ سام دورگ با وزن تقریبی 25-15 كیلوگرم بدون در نظر گرفتن جنسیت و با سن تقریبی 6-3 ماه استفاده شد. حیوانات پس از معاینات دقیق بالینی و آزمایشگاهی مورد بررسی رادیولوژی و سیستوگرافی با مگلومین كومپاند(Meglumin compound) 76% قرار گرفتند تا در صورت وجود رفلاكس مادرزادی مشخص و تفكیك شوند ولی در هیچكدام از نمونه ها رفلاكس مادرزادی مشاهده نشد.
برای ایجاد رفلاكس پس از طی مراحل اولیه و اقدامات قبل از عمل با تیغ اسكالپل برشی از ناحیه پشت ناف تا ابتدای عانه در روی خط سفید ایجاد و با ادامه برش و جدا كردن بقیه لایه ها وارد حفره مجرای ادرار محل استقرار حالب ها درناحیه سقف مثانه مشخص شد.
با روش گشاد كردن یا برش مجرای حالب در محل اتصال حالب به مثانه سعی در
ایجاد وزیكویورترال شد. برای پیدا كردن سوراخ حالب و كار روی آن از سوند فرانسوی شماره 3 استفاده شد. برش توسط قیچی و در برخی موارد تیغ جراحی صورت گرفت و با نخ بخیه نایلون و بكارگیری تعداد كافی بخیه جهت تثبیت مخاط حالب به جدار مثانه سعی در ایجاد رفلاكس شد تا امكان بازگشت ادرار از مثانه بداخل حالب وجود داشته باشد. پس از گذشت یك هفته و كاهش التهاب و افزایش التیام درناحیه سیستوگرافی با ماه حاجب انجام شدو پس از مشاهده برگشت مواد حاجب بداخل حالب و تایید رفلاكس مرحله دوم كار یعنی درمان رفلاكس با ماده جدید و داروی متداول urocol و آب مقطر و با روش آندوسكوپی شروع شد.
در ابتدا 9 سگ مبتلا به رفلاكس دو طرفی به 3 گروه 3 تایی تقسیم شدند. درگروه اول پس از گذشت یك هفته بعد از تایید رفلاكس با سیستوگرافی ماده جدید مورد آزمایش در یكطرف و داروی یوروكل در طرف دیگر تزریق شد.
در گروه دومین روش فوق برای ماده جدید در یكطرف و آب مقطر بجای یوروكل برای طرف دیگر تكرار شد. در گروه سوم تزریق یووروكل در یكطرف و آب مقطر در طرف دیگر صورت گرفت تا با یكدیگر مقایسه شوند.
از نظر درمانگاهی تمام سگ ها درچند روز بعد از عمل ایجاد رفلاكس حالتی افسرده و خمود داشتند و ادرار آنها آغشته با كمی خون بود كه در این زمان آنتی بیوتیك تراپی و آزمایشات خونی انجام می شد. در بررسی فاكتورهای خونی مورد قابل توجه مشاهده نشد.
چون هدف اصلی مقایسه روند داروی جدید با داروی متداول بود لذا پس از گذشت یك هفته ازتزریق داروی جدید و بقیه حالات درمانی فوق سیستوگرافی مجدد برای ارزیابی روند درمان رفلاكس صورت گرفت.
بر اساس نتایج بدست آمده و روند درمان مقایسه در 9 قلاده سگ كه همگی دچار رفلاكس بودند و در 3 گروه مجزا تقسیم شده بودند می توان نتیجه گرفت كه امكان ایجاد مدل حیوانی بیمار مبتلا به رفلاكس ادراری حالب در كشور روی سگ وجود دارد و از طرف دیگر داروی كار شده جدید ساخته شده توسط آقای دكتر كحباف زاده عملكرد درمانی مشابهی را به همراه داشته است با توجه به تمام موارد فوق شایان ذكر است نیاز به مطالعات دراز مدت برای بررسی این دارو ازنظر بالینی و آزمایشگاهی می باشد تا پس از كاربرد درمانی روی انسان بصورت متداول و با تایید نهایی روی انسان كار شود.
علاوه بر موارد فوق در بحث ایجاد رفلاكس وزیكویورترال تجربی در سگ روش برش با استفاده از راهنمای برش ( سوند) و نخ بخیه نایلون توصیه می گرددو از طرفی باید به نقش عواملی چون طول برش و تعداد بخیه های بكار رفته درناحیه نیز توجه
خاص نمود.
مروری بر منابع
مقدمه
ایجاد رفلاكس تجربی با هدف درمان آن در مدل حیوانی با مواد زیست سازگار جدید به روش آندوسكوپیك در تمام كشورهای مترقی جهان درحال بررسی و تداوم می باشد و بدون شك هر روز شاهد معرفی مواد بهتر و مناسب تر با توجه به توسعه تكنولوژی بیومتریال خواهیم بود. تا به امروز دارویی ایده آل كه بتواند به بهترین صورت ممكن و بدون عوارض رفلاكس را با روش آندوسكوپیك درمان كند پیدا نشده است ولی به عنوان فرض یا تئوری داروی ایده آل باید دارای یك سری ویژگی های خاص و اختصاصی باشدكه با پیشرفت های فعلی آن را در محك آزمایش قرار داد هر چند به تفصیل اینگونه مواد مورد بحث قرار خواهند گرفت.
در این پایان نامه سعی شده است از تجربیات و روش های مختلف دیگر دانشمندان در سطح جهان كه تا كنون در زمینه درمان آندوسكوپیك رفلاكس فعالیت نموده اند استفاده شود كه با توجه به دیدگاههای آنها و استفاده از الگوهای درمانی این پایان نامه تدوین شده است.
از بین 273 مقاله كه در زمینه vur در انتشارات بین المللی به چاپ رسیده است تعداد 95 مورد آنها در رابطه با درمان vur با روش آندوسكوپی یا كاربرد موادتزریقی زیست سازگار و مقایسه روند درمانی آنها با دیگر داروها بوده است در بین این تعداد مقاله كارهایی كه روی مدل حیوانی از این جهت كار شده و می تواند بعنوان الگو در كار ما مناسب باشد بیشتر مورد بحث و بررسی قرار می گیرند.
كارهای تحقیقاتی درمان vur بر اساس یافته ای علمی محققین را می توان در موارد ذیل به بحث گذاشت:
1ـ vur در سگ و بررسی ساختار آناتومیكی و اختلالات و نارسایی های آن
2ـ شیوه های تشخیص رفلاكس ادراری
3ـ مواد زیست سازگار قابل تزریق در درمان رفلاكس حالب
4ـ آندوسكوپی به هدف درمان vur
5ـ روش های درمان vur
6ـ تاریخچه بررسی و روند برخورد و درمان vur توسط محققین و كارهای صورت گرفته
(1) vur در سگ و بررسی ساختار آناتومیكی و اختلالات و نارسایی های آن:
همانطور كه در قسمت مقدمه نیز توضیح داده شد رفلاكس ادراری حالب به معنی برگشت غیر طبیعی ادرار از مثانه بداخل حالب است. بصورت طبیعی با بالارفتن فشار داخل مثانه، دریچه محل اتصال حالب به مثانه به علت عبور حالب از زیر دیواره مثانه ای بسته می شود و چون حالب به صورت مورب در این دیواره قرار گرفته است و طول تونل intramural نسبتاً طویل است از برگشت ادرار جلوگیری می شود. گاهی درموارد عدم بیماری بعلت اتساع شدید مثانه و فشار شدید به آن شاهد برگشت ادرار از مثانه بداخل حالی هستیم. در شكل تونل حاصله از عبور حالب در دیواره مثانه نشان داده شده است.(nyce ص179)
عكس آناتومی محل عبور حالب در مثانه آناتومیnyce
شكل ( 2057 كتاب انسانی) نمایش وضعیت عبور حالب در داخل جدار مثانه
در صورت عدم كافی بودن طول حالب در داخل جدار مثانه رفلاكس با درجات مختلف ظاهر می شود و هر قدر طول تونل حاصله كم باشد وقوع و بروز رفلاكس حالب بیشتر است.
شكل (2057) نمایش مقطع طولی محل اتصال حالب به مثانه
غلاف سطحی اطراف حالب=ss /غلاف عمق اطراف حالب=ds/ناحیه تریگون=T/مخاط مثانه=v/لایه عضلانی حالب=U
بروز vur در سگ های بظاهر نرمال هم دیده می شود هر چند اكثراً بصورت خود به خودی و با رشد مثانه و ناحیه ادراری خود به خود درمان می شوند ولی بروز vur در سن 3 ماهگی حدود 80 %، در 6 سالگی 29 % و در سگ های بالای 7 سال 10 % است. ( دكتر راد) اكثراً رفلاكس در زمان تغییر شكل و حالت غیر طبیعی uretrovesical junction ایجاد می شود. در ایجاد بیماری مواردی چون طول زیر مخاط (submucose) قطعه حالب، قطر داخل مثانه ای حالب، نسبت طول داخل مثانه ای حالب به پهنای آن، میزان انحناء و چین پذیری سقف بخش داخل مثانه ای ناحیه انتهایی حالب كه مانند دریچه عمل می كند، سالم بودن عضله detrusor كه بخش داخل مثانه ای حالب را محافظت می كند، حركات دودی حالب، فشار داخل Lume در حالب و مثانه و دیگر موارد مشابه دخالت دارند.(A)
جهت دریافت فایل رفلاكس ادراری و درمان آندوسكوپیك آن با ماده جدید زیست محیط سازگار در سگ لطفا آن را خریداری نمایید