مقاله بررسی جامع سرطان در 33 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
سرطان چیست؟..................................................................................................... 1
سرطان روده فراخ................................................................................................ 2
عوامل مؤثر در ایجاد سرطان روده فراخ............................................................. 3
پیشگیری از سرطان روده فراخ............................................................................ 5
تشخیص................................................................................................................. 9
سرطان دهان......................................................................................................... 12
علل سرطان دهان.................................................................................................. 13
تشخیص................................................................................................................. 15
درمان.................................................................................................................... 16
سرطان تخمدان..................................................................................................... 17
علل سرطان تخمدان.............................................................................................. 19
تشخیص سرطان تخمدان...................................................................................... 19
درمان سرطان تخمدان.......................................................................................... 22
سرطان ریه........................................................................................................... 23
علل سرطان ریه..................................................................................................... 24
تشخیص سرطان ریه............................................................................................. 28
درمان.................................................................................................................... 29
علائم هشدار دهنده سرطان.................................................................................. 30
منابع...................................................................................................................... 32
سرطان چیست؟
سرطان نوعی بیماری است كه در آن سلولهایی بصورت غیرطبیعی در بعضی از بافتها یا اعضای بدن خارج از روند طبیعی شروع به رشد و افزایش تعداد میكنند. در زمان حیات، سلولهای طبیعی بدن طی یك فرایند كنترل شده بازسازی و تكثیر میشوند. این امر باعث رشد طبیعی بدن و ترمیم بافتهای صدمهدیده و زخمها میشود. وقتی كه سلولها خارج از چهارچوب طبیعی رشد كنند تودهای از سلولها را بوجود میآورند كه به آن تومور میگویند. بعضی از تومورها فقط در محدوده خود رشد كرده و بزرگ میشوند كه به آنها تومورهای خوشخیم میگویند. بعضی از تومورها نه تنها در محل ایجاد شده رشد میكنند بلكه توانایی تهاجم و تخریب بافتها و اعضای اطراف را داشته و میتوانند به نقاط دوردست بدن گسترش پیدا كنند. این تومورها را تومورهای بدخیم یا سرطان میگویند. گسترش به نقاط مختلف بدن وقتی اتفاق میافتد كه سلولهای بدخیم از محل اولیه خود كنده شده و از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی بدن منتقل گشته و در نقاط جدید تومور جدیدی را ایجاد كنند. به این تومورهای تازه ایجاد شده، متازستازی میگویند.
روده فراخ چیست؟
گوارش غذا در حیوانات و انسان با وجود یك لوله توخالی عضلانی كه از دهان تا مقعد دارد، امكانپذیر میشود. در طول این مسیر، ابتدا غذاها با یكدیگر مخلوط شده، آنگاه موادغذایی لازم جذب و در انتها موادی كه اضافه میماند از بدن خارج میشود. قسمتهای مختلف این دستگاه كه از دهان آغاز میشود، به ترتیب شامل مری (در قفسه سینه قرار گرفته و غذا را از دهان به معده هدایت میكند)، معده كه غذا پس ار ورود به آن و مخلوط شده با شیرة معده وارد روده باریك میشود، روده باریك كه ادامه هضم در آن با اضافه شدن آنزیمهای گوارشی صورت میپذیرد و در این محل تقریباً تمامی مواد ضروری بدن جذب میشود و روده فراخ كه باقیمانده عملیات هضم و جذب در روده باریك به صورت یك مایع وارد آن میشود. در روده فراخ آب این مایع جذب شده، به طوری كه در انتهای روده فراخ این مواد به صورت مدفوع معمولی در میآید.
قسمت انتهایی روده فراخ یا مقعد، یك مكانیسم دریچه عضلانی دارد كه به ما اجازه میدهد تا كنترل دفع مدفوع را در اختیار داشته باشیم. جداره روده فراخ از بافتهای مختلف تشكیل شده است. به طور كلی جداره روده فراخ ساختمان عضلانی دارد ولی بافتهای چربی و لنفاوی هم در آن موجود میباشد. لایه پوشاننده داخلی آن از سلولهای خاصی ساخته شده است كه مسئول جذب مایعات وتولید مخاط میباشند. مخاط باعث لغزنده شدن میسر و تسهیل صورت ملتهب حركت مدفوع میشود. در شدن روده، تولید مخاط افزایش مییابد. خروج مقادیر زیاد ترشحات مخاطی ممكن است علامت یك بیماری مهم روده فراخ باشد.
سرطان روده فراخ
سرطان روده فراخ تمامی خصوصیات كلی سرطانها را دارا میباشد. تومور معمولاً از سلولهایی كه بخش داخلی روده را میپوشانند (اپتیلیوم)، منشاُ میگیرد ولی در موارد نادر، ممكن است تومورهای بدخیم از بافتهای دیگر هم سرچشمه گرفته، كه در این صورت نمای تومورهای بافت عضلانی یا لنفوئیدی و یا سایر بافتها را به خود میگیرند. حتی سرطانهای سلولهای پوششی هم ممكن است شكلهای مختلفی را از خود نشان دهد.
عوامل مؤثر در ایجاد سرطان روده فراخ
سرطانهای روده فراخ در سنین زیر 50 سال نادر است، مگر اینكه به علت صدمه و یا وجود بیماریهای دیگر فرد مستعد ابتلا به این بیماری میباشد. بیماریهای رودهای كه باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان روده فراخ میشوند، عبارتند از:
كولیت اولسرو: بیماری است كه در آن روده ملتهب شده و نقاط زخمی در آن ایجاد میشود. علایم بیماری به صورت اسهال واضح و طولانی همراه با دفع خون و مخاط میباشد. در صورتی كه بیماری به طول بینجامد، (معمولاً بیش از 10 سال) منجر به بروز سرطان خواهد شد.
پولیپوز فامیلی: بیماری نادری است كه در تعداد زیادی از افراد یك خانواده ممكن است دیده شود و در اوایل زندگی (دهههای اول و دوم) خود را به صورت تومورهای خوشخیم متعدد (پولیپ) در روده نشان میدهد. تمامی بیماران مبتلا به این نوع بیماری، به سرطان روده فراخ مبتلا خواهند شد مگر اینكه روده بیماررا با جراحی خارج كنند. (این بیماران از سنین بلوغ به بعد باید تحت نظر پزشك مورد آزمونهای لازم قرار گیرند.)
· سابقه سرطان روده فراخ
· پولیپهای خوشخیم، مگر آنكه برداشته شوند.
· سابقه فامیلی
افرادی كه در معرض افزایش خطر ابتلاء هستند، باید مطابق آنچه كه گفته خواهد شد تحت مراقبت و پیگیری قرار گیرند. تمامی افراد بالای 50 سال در معرض ابتلا به سرطان روده فراخ بوده و باید برای جلوگیری از ابتلا به بیماری و یا كشف زودرس بیماری در مراحلی كه براحتی قابل درمان است، اقدامات لازم را به عمل آورند. گرچه هنوز علت سرطان روده فراخ را بدرستی نمیدانیم ولی در حال حاضر دو نظر كلی در ارتباط با جلوگیری از ابتلا به بیماری وجود دارد:
یافتهای زیادی دال بر ایجاد بسیاری از سرطانها بر روی پولیپها، وجود دارد. معمولاً تبدیل پولیپ به سرطان سالها طول میكشد، بنابراین افرادی كه پولیپ دارند و یا مشكوك به داشتن پولیپ هستند، باید به طور مرتب معاینه شده و تمامی پولیپهای آنها برداشته شود. این عمل با وارد كردن دستگاهی به داخل روده فراخ از مقعد بدون نیاز به عمل جراحی صورت میگیرد (كولونوسكوپی). بخوبی مشخص شده است كه اختلاف فاحشی بین شیوع سرطانهای روده فراخ در ممالك مختلف وجود دارد. افرادی كه از مناطق با شیوع كم به مناطق با شیوع بالا مهاجرت میكنند، به سرعت خود را با شكل شیوع در مملكت جدید وقف میدهند. این مسئله نشان میدهد كه محیط یا روش زندگی عامل این تغییر میباشد بافتههایی رال بر نقش تغذیه در این مسئله مشاهده شده است . به این صورت كه:
یك عامل خطر اساسی، چربی فراوان ( بخصوص چربی اشباع شده) در رژیم غذایی باشد. چربیهای اشباع شده اصولاً منابع حیوانی دارند.
یك عامل مهم پیشگیری، مصرف مقادیر كافی فیبرهای غذایی (غلات، میوه و سبزیها) میباشد.
مواد سرطانزای تولید شده، توسط عوامل دیگری مثل ویتامینهای E و C سرطانزایی خود را از دست میدهند. بنابراین میوهها و غذاهایی كه حاوی این ویتامینها هستند ممكن است اثر محافظتی داشته باشند.
پیشگیری از سرطان روده فراخ
گرچه علت اصلی آن شناخته شده نیست ولی یافتههای فراوانی دال بر نقش تغذیه به عنوان علت سرطان روده فراخ وجود دارد. انجمن سرطان كانادا پیشنهاد میكنند كه افراد رژیم غذایی خود را مطابق برنامه زیر طراحی میكنید.
كمتر چربی مصرف شود (چربی نباید بیش از 30% كالری رژیم غذایی را تشكیل دهد) بنابراین از مصرف گوشتهای چربی دارد و شیر پرچربی پرهیز شود.
· غذاهای حاوی فیبر را بیشتر مصرف كنید. (غلات)
· سبزی و میوه تازه به مقدار كافی مصرف شود.
· وزنتان را در حد ایدهآل نگه دارید.
· مطمئن باشید كه غذاهایتان متنوع است.
· الكل مصرف نكنید.
· در صورت داشتن پولیپ، برای خارج كردن آن با پزشك مشورت كنید.
تخمدانها:
تخمدانها عضوی از اعضای تولید مثل در زنان هستند كه در هر سیكل قاعدگی به طور ماهانه تخمك تولید كرده و آن را آزاد میكنند. تخمدانها تقریباً به شكل و اندازه دو بادام بزرگ هستند كه در لگن قرار گرفتهاند. هر كدام از تخمدانها در یك طرف رحمی قرار دارند.
در طی یك دوره قاعدگی، تخمدان تخمك را آزاد میكند كه از طریق لولههای رحمی به رحم میرسد. اگر این تخمك توسط اسپرم بارور شود، جنین را تشكیل خواهد داد.
تخمدان در طی دورههای ماهانه، هورمون استروژن ترشح میكند. استروژن مسئول صفات ثانوی زنانه است و همچنین باعث رشد رحم و مهبل میشود.
با رسیدن به سن یائسگی كه معادل زمان قطع قاعدگی است، تخمك گذاری و ترشح استروژن نیز از تخمدانها قطع میشود.
سرطان تخمدان:
سه نوع عمده سرطان تخمدان وجود دارد كه عبارتند از: سرطان سلولهای پوششی سرطان سلولهای زایا و سرطان سلولهای بینابینی.
تقریباً 90% سرطانهای تخمدان را سرطان سلولهای پوششی كه از سلولهای پوشاننده سطح تخمدانها منشاء تشكیل میدهد. سرطانهای تخمدان ممكن است از سلولهای ژرمینال (زایا) و یا سلولهای بینابینی تخمدان نیز منشاء بگیرند. تشخیص نوع سرطان تخمدان برای مشخص كردن نوع درمان و پیش آگهی بیمار ضروری است. سرطانهای اپیتلیالی (پوششی) تخمدان ممكن است به تخمدان مقابل، لگن و شكم گسترش پیدا كند ولی معمولاً این سرطانها محدود به شكم باقی میمانند. این سلولهای سرطانی ممكن است بر روی قسمت درونی شكم كاشته شوند و به داخل حفره شكم رشد پیدا كنند. این نوع سرطان تخمدان تمایل ایجاد مایع درون شكم داشته و همچنین میتوانند باعث چسبندگی رودهها گردد. نوعی از سرطان تخمدان كه از سلولهای زایا منشاء میگیرد، در زنان جوان شایعتر بوده و به درمان پاسخ مناسب میدهد.
سرطان تخمدان ناشی از سلولهای بینابینی نادر است. این نوع سرطان در تمام سنین دیده میشود و به درمان نیزبه خوبی سرطانهای سلولهای زایا پاسخ نمیدهد.
در زنانی كه در جوانی مبتلا به سرطان تخمدان شده و درمان شدهاند، بعد از یائسگی احتمال ابتلا به سرطان تخمدان بیشتر از سایر افراد نیست.
علل سرطان تخمدان:
علت شناخته شدهای برای سرطان تخمدان وجود ندارد. زنانی كه سابقة فامیلی سرطان تخمدان، پستان و یا روده فراخ را دارند و هیچنین زنانی كه زود یائسه شدهاند، در معرض خطر افزایش احتمال ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند. احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در زنانی كه قرصهای جلوگیری از بارداری مصرف میكنند كمتر است.
تشخیص:
ممكن است اولین علامت سرطان تخمدان، اختلالات مبهم و پایدار گوارشی مثل نفخ معده و تجمع گاز در رودهها باشد. در بیشتر موارد این علامتها نباید باعث نگرانی شود. اگر این علایم ادامه یافت بهتر است با پزشك مشورت گردد. هرچه بیماری زودتر كشف شود، احتمال درمان موفق بیشتر خواهد بود.
اگر سرطان تخمدان كشف و درمان نشود سایر علایم بروز خواهد كرد. شایعترین علامت، اتساع شكم است كه به دلیل تجمع مایع در شكم ناشی از سلولهای سرطان میباشد. گاه اتساع شكم ناشی از خود تومور یا تجمع مایع در داخل تومور (كیست) است. علامت دیگر سرطان تخمدان میتواند خونریزی غیرطبیعی زنانه باشد. این سرطان به وسیله معاینه پزشكی تشخیص داده میشود. ابتدا پزشك شكم را لمس كرده سپس معاینه داخلی برای بررسی رحم و سایر اعضای لگنی انجام خواهد شد. در بیشتر موارد معاینههای زنانه شامل انجام پاپ اسمیر نیز هست كه برای تشخیص سرطان تخمدان نقشی ندارد.
اگر شك به سرطان تخمدان وجود داشته باشد از روشهای تشخیصی گوناگونی برای تایید وجود بیماری و پیدا كردن میزان گسترش آن استفاده میشود. این روشها شامل رادیوگرافیهای اختصاصی، سونوگرافی و آزمایش خون است.
سونوگرافی:
سونوگرافی یك روش غیر تهاجمی بدون درد برای بررسی اعضای داخلی است. این وسیله شبیه رادار عمل میكند. بدین طریق كه امواج صوتی از اعضای داخلی عبور كرده و بازگشت آنها دریافت شده، آنگاه توسط كامپیوتر به تصویری تبدیل میشود كه نشاندهنده وضعیت اعضای داخلی است. سونوگرافی میتواند بین كیست و سایر علل بزرگی تخمدان افتراق دهد. اگر كیست تخمدان كشف شود چسبندگی آن به ساختمانهای دیگر و نمای خوشخیم یا بدخیم آن توسط سونوگرافی قابل ارزیابی است.
رادیوگرافی:
در زنانی كه سرطان تخمدان تشخیص داده شده، برای پیدا كردن درگیری سیستم ادراری و روده فراخ توسط سرطان، از رادیوگرافیهای گوناگون استفاده میشود. یكی از این روشها تنقیه باریم است. در این آزمایش روده فراخ توسط محلولی از باریم با تنقیه پر میشود. و سپس رادیوگرافی به عمل میآید.
نتایج رادیوگرافی تاثیرگذاری تومور بر عملكرد روده فراخ و احتمال منشا گرفتن تومور از روده فراخ را مشخص میكند. در این آزمایش ماده حاجب به درون خون تزریق میشود. سپس این ماده توسط كلیهها از خون گرفته میشود و در ادرار تغلیظ میگردد.
لاپاروسكوپی:
این روش ممكن است بعد از لمس تومور توسط پزشك یا مشاهده نكته غیرطبیعی در آزمایشهای تصویربرداری انجام گیرد. در این روش یك سوراخ كوچك در جدار شكم ایجاد میشود و یك وسیله لوله مانند باریك همراه چراغ از محل به داخل شكم وارد میشود. در مواردی كه كیستهای تخمدان به نظر بزرگ بیایند، این روش ممكن است باعث صدمه آنها شود، در این مواقع لاپاروتومی توصیه میشود.
لاپاروتومی:
این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و تشخیص و درمان سرطان تخمدان را توأم انجام میدهد. گرچه در حین لاپاروتومی قطعهای از بافت برای تشخیص، نمونهبرداری خواهد شد ولی هدف لاپاروتومی درمان سرطان تخمدان میباشد.
درمان:
به طور كلی سرطان تخمدان به وسیله تركیبی از روشهای جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی (پرتو درمانی) درمان میشود. درمان در هر فرد بر اساس نوع تومور و میزان گسترش آن تعیین میشود. اگر زمانی كه سرطان محدود به تخمدان است كشف و درمان شود، بیشتر بیماران قابل بهبود هستند. اگر سرطان به اعضای دیگر گسترش یافته باشد، نتایج درمانی خیلی خوبی نخواهد داشت.
جراحی:
سرطانهای تخمدان معمولاً جراحی میشوند و در طی جراحی یك یا هر تخمدان برداشته میشوند. معمولاً رحم و لولههای رحم را برای بررسی درگیری با سرطان از بدن بیمار خارج میسازند. در موارد نادر یك زن حامله ممكن است متبلا به سرطان تخمدان شود. تصمیمگیری راجع به درمان این نوع بیماران بر مبنای نوع تومور و میزان گسترش آن خواهد بود. زنان تا قبل از یائسگی در صورتی كه یك تخمدانشان باقی مانده باشد میتوانند دوباره حامله شوند. خارج كردن تخمدان تأثیری برروی فعالیتهای جنسی ندارد.
جهت دریافت فایل مقاله بررسی جامع سرطان لطفا آن را خریداری نمایید