تأثیر فشار روانی مسابقه بر غلظت کورتیزول، تستوسترون، IgA بزاقی وضربان قلب مربیان برنده و بازنده لیگ برتر فوتبال
چکیده
حرفه مربیگری فوتبال یکی از مشاغل پرمخاطره در جهان محسوب می شود و فشارهای روانی ناشی از ماهیت این حرفه موجب درمانده شدن مربیان حرفه ای فوتبال شده است. هدف پژوهش حاضربررسی تأثیرفشار روانی مسابقه بر غلظت کورتیزول،تستوسترون،ایمونوگلوبولین A بزاقی و ضربان قلب مربیان برنده و بازنده لیگ برتر فوتبال ایران در فصل مسابقات (84-83) بود. آزمودنی های این تحقیق را 16 نفراز مربیان حرفه ای لیگ برتربا میا نگین سنی
(18/9±27/52)، سابقه مربیگری درلیگ (01/6±67/11) سال و ضربان قلب با میا نگین (91/5±40/64) ضربه در دقیقه تشکیل دادند. نمونه های بزاقی در روز مسابقه در پنج مرحله (یک ساعت قبل از مسابقه، قبل از مسابقه،بین دو نیمه،پایان مسابقه ویک ساعت بعدازمسابقه) جمع آوری شد.برای تعیین غلظت کورتیزول و تستوسترون بزاقی از روش رادیو ایمو نو اسی و برای نعیین میزان ایمونوگلوبولینَA از روش نفلومتری ودستگاه می نی نف استفاده شد.ضربان قلب مربیان در زمان استراحت و در جریان مسابقه با استفاده از دستگاه اندازه گیری ضربان قلب گروهی تیم پولارثبت گردید.همچنین لحظات حساس مسابقه (گل زدن،گل خوردن،ضربه پنالتی،ضربات آزاد اطراف محوطه جریمه،در گیری بازیکنان با داور) در فرم مخصوص ثبت شد.داده های حاصل از تحلیل آزمایشگاهی نمونه های بزاقی با استفاده ازآزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر (ANOVAI )وآزمون تعقیبی شفه وهمچنین t مستقل جهت آزمون فرضیه ها مورداستفاده قرارگرفت. سطح معنی داری 05/0> p .نتایج این پژوهش نشان دادکه بین میزان غلظت كورتیزول بزاقی مربیان در زمان استراحت با یك ساعت قبل از مسابقه، قبل از مسابقه ، بین دو نیمه و یایان مسابقه و همچنین بین دو نیمه با یك ساعت بعد از مسابقه تفاوت معنی داری وجود داشت. تفاوت معنی داری بین میزان غلظت کورتیزول بزاقی مربیان برنده وبازنده دیده نشد. همچنین بین میزان غلظت تستوسترون بزاقی مربیان دریك ساعت قبل از مسابقه با پایان مسابقه ، پایان مسابقه با یك ساعت بعد از مسابقه تفاوت معنی داری وجودداشت که این تفاوت بین مربیان برنده وبازنده نیزدیده شد. اما تاثیرمعنی داری برغلظت IgA بزاقی مربیان نداشت. همچنین یافته های این تحقیق نشان داد که در کلیه موارد اختلاف معنی داری بین ضربان قلب در لحظات مختلف بازی نسبت به ضربان قلب استراحت وجود داشت، این اختلاف در لحظات حساس مسابقه بسیار چشمگیر بود.میانگین ضربان قلب مربیان در لحظات حساس مسابقه (49/9± 80/135) ضربه در دقیقه بود که این میزان نسبت به زمان استراحت یک اختلاف 70 ضربه ای را نشان داد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : طرح تحقیق
1-1- مقدمه ............................................................................................................... 2
1-2- بیان مسئله .................................................................................................... 3
1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق ............................................................................... 5
1-4- اهداف تحقیق .................................................................................................. 6
1-4-1- هدف کلی ........................................................................................ 6
1-4-2- اهداف اختصاصی .......................................................................... 7
1-5- فرضیه های تحقیق ......................................................................................... 7
1-6- روش انجام تحقیق ......................................................................................... 8
1-7- محدودیت های تحقیق .................................................................................... 9
1-8- تعریف واژه ها و اصطلاحات ........................................................................ 10
فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه ................................................................................................................ 13
2-2- مبانی نظری تحقیق ......................................................................................... 13
2-2-1- مکانیزیم فعال شدن سلول های قشر فوق کلیوی ......................... 15
2-2-2- ریتم شبانه روزی ترشح گلوکوکورتیکوئیدها ........................... 15
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-2-3- کورتیزول .................................................................................. . 16
2-2-4- اثر کورتیزول بردستگاه عصبی مرکزی .................................. .. 18
2-2-5- اثرکورتیزول بر عملکرد گونادها ............................................. .. 18
2-2-6- مقادیر و اندازه گیری کورتیزول ............................................. .. 18
2-2-7- روش ها و اندازه گیری کورتیزول آزاد در بزاق ..................... . 18
2-2-8- اثر ایموندلوژیک کورتیزول .................................................... . 19
2-2-9- اثر کورتیزول بر سلول های خونی ......................................... .. 20
2-2-10- تستوتسرون ............................................................................ .. 20
2-2-11- گردش تستوسترون در پلاسما .............................................. .. 21
2-2-12- تجزیه و دفع تستوسترون ..................................................... .. 21
2-2-13- مکانیزیم حمل مولکولی و سلولی تستوسترون ................... .. 22
2-2-14- محور هیپوتالاموس- هیپوفیز گونادی ................................. .. 22
2-2-15- اثر بیولوژیک تستوسترون ................................................... . 24
2-2-16- مقادیر و اندازه گیری تستوسترون ....................................... . 25
2-2-17-دستگاه ایمنی بدن .................................................................... . 25
2-2-18- طرح و اره کلی پاسخ ایمنی .................................................... . 25
2-2-19- سلول های دستگاه ایمنی ........................................................ .. 26
2-2-20- ایمونوگلوبولین ها و پادتن ها ............................................... . 27
2-2-21- دستگاه ایمنی مخاطی .............................................................. . 27
فهرست مطالب
عنوان صفحه
2-3- پیشینه تحقیق .................................................................................................................... 28
2-3-1- تاثیر فشار روانی بر ترشح هورمون ...................................... . 28
2-3-2- تاثیر برد و باخت بر غلظت تستوسترون و کورتیزول ........ . 33
فصل سوم : روش شناسی تحقیق
3-1- مقدمه ............................................................................................................ . 43
3-2- جامعه و نمونه آماری ................................................................................. . 43
3-3- متغیرها تحقیق ............................................................................................ . 43
3-4- ابزار اندازه گیری...................................................... ................................. . 43
3-5- روش جمع آوری اطلاعات .......................................................................... . 44
2-5-1- روش رادیوایمونواسی ............................................................. . 45
3-6- روش های آماری ......................................................................................... . 46
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق
4-1- مقدمه ............................................................................................................ . 48
4-2- بررسی توصیفی یافته های تحقیق ............................................................ . 48
4-2-1- مشخصات آزمودنی ها .............................................................. . 48
فهرست مطالب
عنوان صفحه
4-2-2- کورتیزول بزاقی ....................................................................... . 49
الف- میانگین غلظت کورتیزول بزاقی مربیان درمراحل نمونه گیری . 49
ب- میانگین غلظت کورتیزول بزاقی مربیان برنده در مراحل نمونه گیری .. 50
ج- میانگین غلظت کورتیزول بزاقی مربیان بازنده در مراحل نمونه گیری .. 51
د- مقایسه میانگین غلظت کورتیزول بزاقی مربیان برنده و بازنده . 52
4-2-3- تستوتسرون بزاقی .................................................................... . 53
الف- میانگین غلظت تستوسترون بزاقی مربیان در درمراحل نمونه گیری . 53
ب- میانگین غلظت تستوتسرون بزاقی مربیان برنده در مراحل نمونه گیری ............... 54
ج- میانگین غلظت تستوتسرون بزاقی مربیان بازنده درمراحل نمونه گیری . 55
د- مقایسه میانگین غلظت تستوتسرون بزاقی مربیان برنده و بازنده . 56
4-2-4- IgA بزاقی .................................................................................. . 57
الف- میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان درمراحل نمونه گیری ..... . 57
ب- میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان برنده در مراحت نمونه گیری . 58
ج- میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان بازنده در مراحل نمونه گیری . 59
د- مقایسه میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان برنده و بازنده......... .. 60
4-2-5- ضربان قلب ................................................................................... .. 61
الف- میانگین تعداد ضربان قلب مربیان در مراحل نمونه گیری ..... .. 61
ب- میانگین تعداد ضربان قلب مربیان برنده در مراحل نمونه گیری .. 62
ج- میانگین تعداد ضربان قلب مربیان بازنده در مراحل نمونه گیری . 63
فهرست مطالب
عنوان صفحه
د- مقایسه میانگین تعداد ضربان قلب مربیان برنده و بازنده ...................................... 64
4-3- آزمون فرضیه های تحقیق ....................................... ............................................. 65
فصل پنجم : بحث و بررسی و نتیجه گیری
5-1- مقدمه ............................................................................................................ . 82
5-2- خلاصه تحقیق .............................................................................................. . 82
5-3- بحث، بررسی و نتیجه گیری ............................................................................................ 83
5-4- پیشنهادات ................................................................ ............................................ 88
منابع ................................................................................... ............................................. 89
پیوست ها
پیوست 1- اطلاعات مربوط به مربیان لیک برتر فوتبال ............................................. 97
پیوست 2- اطلاعات مربوط به مسابقه ............................. ............................................. 98
پیوست 3- اطلاعات مربوط به ضربان قلب مربیان لیگ برتر فوتبال .................................................. 99 پیوست 4- فرم بستن کمربند Team-polar................... ............................................ 100
چکیده انگلیسی
عنوان انگلیسی
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 4-1- میانگین و انحراف معیار ویژگی های آزمودنی ها .......................................................... 48
جدول 4-2- میانگین و انحراف معیار غلظت کورتیزول بزاقی مربیان .............................................. 49
جدول 4-3- میانگین و انحراف معیار غلظت کورتیزول بزاقی مربیان برنده .......... 50
جدول 4-4- میانگین و انحراف معیار غلظت کورتیزول بزاقی مربیان بازنده .......... 51
جدول 4-5- مقایسه میانگین غلظت کورتیزول بزاقی مربیان برنده و بازنده ......... 52
جدول 4-6- میانگین و انحراف معیار غلظت تستوسترون بزاقی مربیان ......................................... 53
جدول 4-7- میانگین و انحراف معیار غلظت تستوسترون بزاقی مربیان برنده................................. 54
جدول 4-8- میانگین و انحراف معیار غلظت تستوسترون بزاقی مربیان بازنده ............................. 55
جدول 4-9- مقایسه میانگین غلظت تستوسترون بزاقی مربیان برنده و بازنده ............................... 56
جدول 4-10- میانگین و انحراف معیار غلظت IgA بزاقی مربیان .................................................... 57
جدول 4-11- میانگین و انحراف معیار غلظت IgA بزاقی مربیان برنده ........................................... 58
جدول 4-12- میانگین و انحراف معیار غلظت IgA بزاقی مربیان بازنده. ......... 59
جدول 4-13- مقایسه میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان برنده و بازنده.. .......... 60
جدول 4-14- میانگین و انحراف معیار تعداد ضربان قلب مربیان............. .......... 61
جدول 4-15- میانگین و انحراف معیار تعداد ضربان قلب مربیان برنده... .......... 62
جدول 4-16- میانگین و انحراف معیار تعداد ضربان قلب مربیان بازنده.. ......... 63
جدول 4-17- مقایسه میانگین تعداد ضربان قلب مربیان برنده و بازنده............................................... 64
جدول 4-18- نتایج تحلیل واریانس غلظت کورتیزول بزاقی مربیان........ ......... 65
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 4-19- تحلیل تفاوت میانگین غلظت کورتیزول بزاقی مربیان......... ......... 65
جدول 4-20- نتایج تحلیل واریانس غلظت کورتیزول بزاقی مربیان برنده .......... 66
جدول 4-21- تحلیل تفاوت میانگین غلظت کورتیزول بزاقی مربیان برنده .......... 66
جدول 4-22- نتایج تحلیل واریانس غلظت کورتیزول بزاقی مربیان بازنده .................................... 67
جدول 4-23- تحلیل تفاوت میانگین غلظت کورتیزول بزاقی مربیان بازنده...................................... 67
جدول 4-24-شاخص های آماری محاسبه شده جهت بررسی تفاوت بین کورتیزول بزاقی مربیان برنده و بازنده .............................................................................................................. ......... 68
جدول 4-25- نتایج تحلیل واریانس غلظت تستوسترون بزاقی مربیان............................................... 69
جدول 4-26- تحلیل تفاوت میانگین غلظت تستوسترون بزاقی مربیان..... .......... 69
جدول 4-27- نتایج تحلیل واریانس غلظت تستوسترون بزاقی مربیان برنده..................... .......... 70
جدول 4-28- تحلیل تفاوت میانگین غلظت تستوسترون بزاقی مربیان برنده...................... .......... 70
جدول 4-29- نتایج تحلیل واریانس غلظت تستوسترون بزاقی مربیان بازنده................... .......... 71
جدول 4-30- تحلیل تفاوت میانگین غلظت تستوسترون بزاقی مربیان بازنده..................... .......... 71
جدول 4-31- شاخص های آماری محاسبه شده جهت بررسی تفاوت بین تستوسترون بزاقی مربیان
برنده و بازنده در مراحل نمونه گیری ...................................................................................................... 72
جدول 4-32- نتایج تحلیل واریانس غلظت IgA بزاقی مربیان...................................... ................... 73
جدول 4-33- تحلیل تفاوت میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان................... ......... 73
جدول 4-34- نتایج تحلیل واریانس غلظت IgA بزاقی مربیان برنده................................................. 74
جدول 4-35- تحلیل تفاوت میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان برنده......... ......... 74
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 4-36- نتایج تحلیل واریانس غلظت IgA بزاقی مربیان بازنده...... ......... 75
جدول 4-37- تحلیل تفاوت میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان بازنده.............................................. 75
جدول 4-38- شاخص های آماری محاسبه شده جهت بررسی تفاوت بین IgA بزاقی مربیان
برنده و بازنده در مراحل نمونه گیری ......................................................... ......... 76
جدول 4-39- نتایج تحلیل واریانس تعداد ضربان قلب مربیان.................. ......... 77
جدول 4-40- تحلیل تفاوت میانگین تعداد ضربان قلب مربیان .................. ........ 77
جدول 4-41- نتایج تحلیل واریانس تعداد ضربان قلب مربیان برنده....... ........ 78
جدول 4-42- تحلیل تفاوت میانگین تعداد ضربان قلب مربیان برنده.................................... ......... 78
جدول 4-43- نتایج تحلیل واریانس تعداد ضربان قلب مربیان بازنده.................................. ......... 79
جدول 4-44- تحلیل تفاوت میانگین تعداد ضربان قلب مربیان بازنده................................................ 79
جدول 4-45- شاخص های آماری محاسبه شده جهت بررسی تفاوت بین ضربان قلب مربیان
برنده و بازنده در مراحل نمونه گیری ..................................................................................................... 80
فهرست شكل‌ها و نمودارها
عنوان صفحه
شکل 2-1- مراحل تنظیم ترشح هورمون کورتیزول............................................................................. 14
شکل 2-2- نمونه طرح ترشح کورتیزول در طی 24 ساعت ........................ ............................................. 15
شکل 2-3- نظریه mazor ،تغییرات هورمون های تستوسترون،کورتیزول ورفتاردرمردان ........... 33
نمودار 4-1 میانگین میزان غلظت کورتیزول بزاقی مربیان ........................ ............................................. 49
نمودار 4-2- میانگین میزان غلظت کورتیزول بزاقی مربیان برنده...................... .......... 50
نمودار 4-3- میانگین میزان غلظت کورتیزول بزاقی مربیان بازنده............... .......... 51
نمودار 4-4- مقایسه میانگین غلظت کورتیزول بزاقی مربیان برنده و بازنده ......... 52
نمودار 4-5- میانگین غلظت تستوسترون بزاقی مربیان....................... .............................................. 53
نمودار 4-6- میانگین غلظت تستوسترون بزاقی مربیان برنده.................. ............................................ 54
نمودار 4-7- میانگین غلظت تستوسترون بزاقی مربیان بازنده................ ............................................ 55
نمودار 4-8- مقایسه میانگین غلظت تستوسترون بزاقی مربیان برنده و بازنده ................................ 56
نمودار 4-9- میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان............... ........................................... 57
نمودار 4-10- میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان برنده.. ............................................ 58
نمودار 4-11- میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان بازنده ....................................................................... 59
نمودار 4-12- مقایسه میانگین غلظت IgA بزاقی مربیان برنده و بازنده.............................................. 60
نمودار 4-13- میانگین تعداد ضربان قلب مربیان........................................ .......... 61
نمودار 4-14- میانگین تعداد ضربان قلب مربیان برنده ............................ ............................................. 62
نمودار 4-15- میانگین تعداد ضربان قلب مربیان بازنده ............................................ 63
نمودار 4-16- مقایسه میانگین تعداد ضربان قلب مربیان برنده و بازنده............................................. 64
1- 1 . مقدمه
در سال‌های اخیر، علوم ورزشی با استفاده از مفاهیم علمی رشته‌های مادر خود، مثل بیومکانیک، بیوشیمی، فیزیولوژی، روانشناسی و جامعه شناسی به خوبی جای خود را باز کرده است و روز بروز بر تکامل و پختگی علوم ورزشی افزوده و کاربرد آنها بیشتر مشهود می‌شود. علوم ورزشی، مشکلات هر یک از رشته‌های ورزشی را بصورت خاص در نظر دارد. یکی از‌این کاربردهای ویژه، به ورزش فوتبال اختصاص دارد. فوتبال ورزشی است که بخش عظیمی از جمعیت جهان را به خود جلب کرده است. مربیان و مدیران باشگاه‌های امروز با مجموعه‌ای از خواسته‌ها و ضرورت‌ها در موقعیت‌های گوناگون مواجهند. بسیاری بر‌این باورند که نقش آنها از هدایت جلسه تمرینی فراتر رفته است زیرا نقش گسترش یافته‌مربی و پذیرش مسئولیت ورزشکاران بیرون از محیط تمرین یا مسابقه و همچنین آگاهی از وضعیت اجتماعی و روانی آنها و سرنوشتی که ممکن است به جهت کسب نتایج ضعیف در انتظار مربیان باشد، شرایطی را برای آنان بوجود آورده است که حاصل آن فشار روانی است که بسیاری از مربیان در روز مسابقه آن را تجربه کرده اند. با توجه به ضرورتهای فیزیکی، روانی و محیطی بازی فوتبال، درک‌این موضوع که چرا فوتبال رقابتی، بازیکنان و تماشاگران را تحت فشار زیاد روانی قرار می‌دهد، دشوار نخواهد بود (3). اهمیت برنده شدن، تعداد و شدت برخوردهای پر استرس را در جریان بازی افزایش داده است، لذا مربیان ناچار به کنار آمدن با رویدادهای استرس زا در جریان مسابقه هستند (57).
مطالعات پژوهشگران نشان داده است که استرس، خواه فیزیکی خواه روانی، موجب تغییراتی در عملکرد قلب و ترشح هورمونهای استرسی می‌شود (58). افزایش ضربان قلب و تغییرات هورمونی می‌تواند عوارض فیزیولوژیکی خطرناکی داشته و عوارض آن بر روی سیستم عصبی قلبی ـ عروقی و‌ایمنی بدن بسیار نگران کننده باشند. از‌این رو حرفه مربیگری یکی از مشاغل پرخطر در جهان تلقی می‌شود.ازطرف دیگر شرایط مسابقه به این علت مربیان را زیر فشار شدید روانی قرار می‌دهد که ارزیابی اولیه مربیان ازنیازهای مسابقه ،اغلب باتوانائی های تیم همسونمی باشد( 3)
در مطالعات پیترو گازز[1](2004) برروی30 تن از مربیان فوتبال و بسکتبال در جریان مسابقه، ضربان قلب مربیان با روش رادیو الکتروکاردیوگرافی ثبت گردید. نتایج تحقیق افزایش 42 ضربه در دقیقه نسبت به میانگین زمان استراحت را نشان داد. به نظر‌این دو محقق افزایش ضربان قلب مربیان قبل و در جریان بازی ناشی از اضطراب و فشار روانی مسابقه بوده است (58). کوگلر و همکاران[2] ( 1996) در مطالعه‌ای به اثر استرس در رقابت‌های ورزشی بر‌ایمونوگلوبولین A و کورتیزول بزاقی در مربیان فوتبال پرداختند. دراین مطالعه که بر روی 17 مربی فوتبال در لیگ حرفه‌ای آلمان انجام شد، نمونه‌های بزاقی قبل، حین و بعد از مسابقه جمع آوری گشت. هیجان و تنش بیشتری در مربیان فوتبال هنگام مسابقه در مقایسه با افراد گروه کنترل مشاهده شد. با شروع مسابقه‌این هیجان و تنش افزایش و یک ساعت پس از پایان مسابقه کاهش یافت. در زمان‌های مختلف نمونه گیری، مقدار بزاق در مربیان و گروه کنترل تغییر معنی اداری نیافت. غلظت ((IgA در مربیان فوتبال طی مسابقه تغییرمعنی داری نداشت اما با افزایش معنی داری در سطوح کورتیزول بزاقی همراه بود. اوج غلظت کورتیزول بین دو نیمه مشاهده شد، که 100% افزایش یافت و یک ساعت پس از مسابقه به شرایط طبیعی بازگشت (38). در همین راستا دراین پژوهش سعی شده است تا تاثیر فشار روانی مسابقه را بر برخی از پارامترهای فیزیولوژیک چون کورتیزول، تستوسترون،ایمونوگلوبولین A و ضربان قلب مربیان برنده و بازنده لیگ برتر فوتبال در لحظات مختلف مسابقه مورد بررسی قرار گیرد تا با مقایسه‌این تغییرات بتوان به اطلاعاتی دراین خصوص دست یافت.
1 – 2 . بیان مسئله
مربیگری شغلی متنوع، پویا و پیچیده ای است که در برگیرنده نقش‌های متفاوتی است که نیاز به مهارت‌های بسیاری دارد. حرفه مربیگری برای بعضی از مربیان بخشی و برای مربیان حرفه‌ای همه زندگی است.به هرجهت مربیان حرفه‌ای می‌بایستی پاسخگوی همه مشکلات تیم باشند(6).
اهمیت و قدر و ارزشی که برای برنده شدن در بازی فوتبال متصوراست، به فراوانی و شدت برخوردهای پراسترس می‌افزاید (3). فشارهای روانی ناشی از ماهیت حرفه مربیگری، توقع دائمی پیروزی از آنها، قضاوت‌های بی‌رحمانه علاقه مندان و هواداران تیم، لزوم مسافرت‌های پی در پی، ضرورت‌ایفای نقش‌های متفاوت و داشتن اضطراب و ترس از شکست قبل از مسابقه،تدریجاموجب درماندگی مربیان می شود. استرس فرایندی است که در هر زمان متناسب با رویدادهای خاص، مرحله‌ای از آن آشکار می‌شود. فشارهای روانی ناشی از مسابقه و تحمل‌این فشارها موجب تغییراتی از قبیل تغییرات هورمونی و افزایش ضربان قلب در بدن می‌شود که می‌تواند عوارض فیزیولوژیک خطرناکی داشته و مشکلاتی برای مربیان بوجود آورد. عوارض فیزیولوژیک ناشی از فشارهای روانی مسابقه بر روی دستگاه عصبی، قلبی عروقی و‌ایمنی بسیار خطرناک است. به همین جهت در دو دهه اخیر توجه پژوهشگران علوم ورزشی به تغییرات هورمون‌ها، بویژه هورمونهای استرسی هنگام برگزاری مسابقات ورزشی رو به فزونی نهاده است.
بسیاری از تحقیقات در خصوص ارتباط بین هورمون ها و رفتار در مردان بر سطوح کورتیزول، تستوسترون و‌ایمونوگلوبولین‌ها بویژه‌ایمونوگلوبولین A متمرکز شده‌اند. فشارهای ناشی از رقابت نیز بر سطوح کورتیزول، تستوسترون و همچنین ضربان قلب اثر گذار است (7). یکی از اجزاء رقابت، برد و باخت می‌باشد. می‌زر و همکاران[3](1998) افزایش سطوح تستوسترون را متعاقب رقابت برای برندگان و کاهش آنرا برای بازندگان پس از مسابقه گزارش کردند (47). در حالیکه کلاد و همکاران[4] (2001) دراین خصوص پیشنهاد نمود ند. برنده شدن عامل اصلی در‌ایجاد پاسخ هورمونی نمی‌باشد بلکه ادراک فرد از بردن ممکن است سطوح تستوسترون را تغییر دهد (7).
هر چند تاثیر رقابت بر هورمون‌ها آشکار شده است ولی تفسیر روانشناختی آن ناشناخته مانده است. در کل تفسیر تغییرات سطوح هورمون‌ها متعاقب برد و باخت مشکل است زیرا عوامل مختلفی دراین رابطه اثر گذارند، که می‌توان به اهمیت مسابقه، احساس برد و باخت قبل از مسابقه، ادراک مربیان و بازیکنان از دشواری مسابقه، کسب جایگاه اجتماعی، اعتقاد به نقش شانس وتاثیرقضاوت داور در‌ایجاد نتیجه مسابقه اشاره داشت. با توجه به مطالب فوق و وجود تناقضاتی دراین حیطه , تحقیق حاضر جهت پاسخگوئی به سئوالات زیر طراحی شد که عبارتند از:
الف: فشار روانی یک مسابقه فوتبال با توجه به ماهیت خاص آن چه تاثیری بر غلظت کورتیزول، تستوسترون،ایمونوگلوبولین A بزاقی و ضربان قلب مربیان فوتبال دارد.
ب: ایا تفاوتی در غلظت کورتیزول، تستوسترون،ایمونوگلوبولین A بزاقی و ضربان قلب مربیان برنده و بازنده وجود دارد.
1-3 . ضرورت و اهمیت تحقیق
فوتبال ورزشی است که تقریبا ًهمه جمعیت جهان را به خود جلب می‌کند. برای مثال مسابقه نهایی جام جهانی 1998 فرانسه را بیش از 3 میلیارد نفر در سراسر جهان تماشا کردند(3). فوتبال همچنین یکی از ورزش‌های مطرح در کشور ماست. علاقه‌مندان به این رشته ورزشی بویژه طرفداران تیم‌ها برای تماشا و تشویق تیم محبوبشان همه هفته عازم ورزشگاه‌ها می‌شوند و عده کثیری از مردم نیز مسابقات فوتبال را از طریق تلوزیون تماشا می‌کنند. هجوم تماشاگران، انتظارات آنان و سرنوشتی که ممکن است به جهت کسب نتایج ضعیف در انتظار مربیان باشد، شرایطی را برای آنان بوجود می‌آورد، که حاصل آن استرسی است که بسیاری از مربیان در روز مسابقه آنرا بخوبی احساس و تجربه کرده اند. حرفه مربیگری فرد را تحت تاثیر‌این فشارهای روانی قرار می‌دهدکه به عنوان یک محرک بسیارقوی می تواند قبل،درجریان وبعدازمسابقه موجب تغییرات هورمونی قابل ملاحظه ای دربدن شود.این تغییرات تحت تاثیرنتایج حاصله ازمسابقه ورقابت قرارمیگیرندکه بررفتارانسان اثرگذاراست.مطالعات انجام شده دراین زمینه نشان داده است که بین مشاغل پراسترس وتغییرات هورمونی درمردان وزنانی که باعدم تنظیم میزان کارروزانه همراه بوده است،همبستگی مثبت وجوددارد. از دلایل پر اهمیتی که محقق را بر آن داشت تا‌این پژوهش دشوار را در شرایط واقعی مسابقه انجام دهد، احساس نیاز جامعه فوتبال و شناخت بیشتر از مربیان و درک‌این مسئله که آنان در شرایط واقعی مسابقه در چه وضعیت فیزیولوژیکی و روانی قرار می‌گیرند. با وجود‌این شرایط و در دوران کوتاه مربیگری، چه خطراتی آنها را تهدید می‌کند، در چه زمانی از مسابقه فشار روانی بیشتری بر آنها وارد می‌شود،آیا آنکه تیمش در حال برنده شدن است، استرس بیشتری دارد یا مربیان بازنده.
لذا با توجه به پیشرفت چشمگیر ورزش فوتبال در دو دهه گذشته و مطالعات محدود در خصوص موضوع مورد نظر، هدف تحقیق حاضر پاسخگوئی به سئوالات مبهم در ارتباط فشار روانی مسابقه با سطوح هورمون‌ها و مسائل فیزیولوژیکی مربیان در قبل، حین و بعد از مسابقه می‌باشد. همچنین دریابیم که در کدام یک از مراحل مسابقه، استرس و فشار روانی مربیان بیشتر است که با اقدامات کاهنده استرس، مربیان با آرامش بیشتر رهبری و هدایت تیم خود را در مسابقات بدست گیرند. کنار آمدن با رویدادهای استرس زا امری طبیعی و رایج است. بدون‌این توانائی، اثر استرس بر واکنش‌های هیجانی و عملکرد شدت می‌یابد (3). ناتوانی در کنار آمدن با ضرورتهای رقابت و هیجان‌های ناشی از آن می‌تواند مربی را از رسیدن به هدف‌هایش که همان پیروزی است، باز دارد. ضمنا ًنتایج‌این تحقیق به مربیان کمک می‌کند تا اقدامات لازم را در جهت کاهش استرس انجام دهند و توجه داشته باشنددرچه مرحله ای ازمسابقه فشار روانی بیشتری را تحمل می‌کنند
جهت دریافت فایل تأثیر فشار روانی مسابقه بر غلظت کورتیزول، تستوسترون، IgA بزاقی وضربان قلب مربیان برنده و بازنده لیگ برتر فوتباللطفا آن را خریداری نمایید