بررسی فضاهای سبز شهری
بخش I : آشنائی با فضای سبز
تعریف فضای سبز
برای دست یافتن به توصیف دقیقی درباره فضای سبز باید ابتدا به تبیین مفهوم بپردازیم .
فضا می تواند آنقدر تاریك و وسیع بنظر برسد كه احساس وجود بعد سوم را در ما از بین ببرد و یا چنان به چیزهایی داخل خود كیفیت دهد كه آنرا سه بعدی بنامیم .نمونه یك فضای دو بعدی ((صفحه )) و نمونه یك فضای سه بعدی یك ((جعبه)) است .اشیاء داخل دارای كیفیت خاصی هستند به عبارتی قابل درك هستند .
اگر فضای مورد نظر سبز باشد در حالت دو بعدی به ((سطح سبز )) معروف است ودرصورتیكه سه بعدی باشد به عنوان ((فضای سبز )) دسته بندی می گردد .سطوح سبز زمینهای هستند كه دارای پوشش های گیاهی كوتاه نظیر چمن و گیاهان پوشش هستند و معمولا بازده اكولوژیكی آنها ناچیز است .
فضاهای سبز زمینهایی هستند كه با پوششهای گیاهی بلند نسبتا بلند مثل انواع درختان پوشیده شده اند .
جنگلها و باغات از این نوعند این فضاها توسط درختان دارای بعد و حجم شده و دارای بازده اكولوژیكی بسیار بالایی هستند .از این نظر به سطوح سبز ((فضای منفی )) و به فضاهای سبز ((فضاهای مثبت )) گفته می شود .
كاربری زمین از نظر پوشش گیاهی
كلیه اراضی كه در محدوده شهرها یا خارج از شهرها قرار دارد به دو دسته سطوح سبز و فضاهای سبز طبقه بندی می شود .
سطوح سبز بدو دسته شهرها و غیر مستقیم می شوند . سطوح سبزی را كه دارای كاركردهای شهری هستند سطوح سبز شهری می نامیم مثل زمینهای بازی ورزشی چمن كاری شده آلیزها و لچكی های كوچك (شامل رمپ ها ، لوپ ها و رفورنها )كه با انواع گیاهان پوشش پوشیده شده اند سبز غیر شهری نیز خارج از محدوده شهرها هستند مانند واقع حاشیه شهرها .
قبضا هیچ كدام از این سطوح عمل غبارگیری ، كاهش آلودگیهای با كاهش درجه حرارت و ... را در مقایسه با یك جنگل داشته باشد .
فضاهای سبز را نیز می توان به دو دسته شهری و غیر شهری تقسیم نموده فضاهای سبز غیرشهری فضاهایی هستند كه كاركرد شهری ندارند . این فضاها یا طبیعی هستندمثل جنگلهای طبیعی حاشیه شهرها یا مصنوعی و دست سازنده مثل باغات و جنگلهای مصنوعی .البته بعلت توسعه های شهری ممكن است بعضی ازاین فضاها درباغهای شهری قرار گیرند لیكن از آنجاییكه كاركرد آنها خاص مراكز شهری نسبت در دسته بندی فضاهای سبز غیر شهری قرار می گیرند .
فضاهای سبز شهری خود به چهار دسته طبقه بندی می شوند :
1-فضاهای سبز عمومی:این دسته از فضاهای سبز فضاهای سبز شهری هستندكه كاركرد اجتماعی بسیار بالایی دارند . این فضاها برای استفاده عموم مردم در تمام سطوح و افشار طراحی و تجهیز كرده اند. نیمكتها ، عمودهای روشنائی ،آبخوریها ،سرویسهای بهداشتی ، معابر و ... از مولفه های فضاهای سبز عمومی به شمار می روند .از این فضاهای سبز معمولا به عنوان ((پارك )) و اخیرا به عنوان ((بوستان )) نام برده می شود .
فضای سبز عمومی = فضای سبز اجتماعی
2- فضاهای سبز نیمه عمومی : فضاهای سبزی كه دارای بازده اكولوژیكی هستند درحالیكه استفاده كنندگان ازآنها،نسبت به فضاهای سبز عمومی محدود ترند.محوطه های بیمارستانها،پارگانها،ادارات دولتی،هتلها، مارخانجات و ... جزء این دسته اند كه بازده اجتماعی زیادی ندارند .
3- فضاهای سبز خیابانی : درحقیقت نوعی از فضاهای سبز شهری هستند كه بطور معمولی درختكاری حاشیه ای خیابانها را تشكیل می دهند كه در حقیقت كه حامل پیاده رو و سواره واقع می كردند . فضاهای نسبتا كوچك میادین ، لچكی ها و آیلیزها ، رهپهاو لویها و ... نیز جزء این دسته اند .
4- فضاهای سبز خصوصی : در اصل شامل فضاهای سبز منازل ، ویلدها و باغات خصوصی واقع در شهرها است كه در افزایش توان اكولوژیكی شهرها بسیارحائزاهمیتند ولی درعین حال فاقد بازده اجتماعی هستند،چون استفاده كنندگان این اماكن اعضارا در حد یك یا چند خانواده اند .
تعریف فضای سبز
حال كه با مفهوم انواع سطوح و فضاها آشنا شدیم لازم است به تعریف دقیقی از فضای سبز بپردازیم .
تعریف عامیانه : درحقیقت ساختن یك بخشی از طبیعت شهری را فضای سبز می گویند .
تعریف آكادمیك: بكارگیری اجزاء زنده شامل گیاه ، پرنده ، ماهی و ... و اجزاء و غیر زنده شامل سازه های معماری ، آب و ... با دست ورندی سه عامل رنگ ، شكل و سایت بطویكه ما را به یكی از اهداف كه ممكن است زیبائی یا حل یك معضل زیست محیطی باشد برساند
جهت دریافت فایل بررسی فضاهای سبز شهری لطفا آن را خریداری نمایید