سالمونلاها دسته بزرگی از خانواده‌ آنتروباكتریاسه، و گرام منفی هستند كه معمولاً از راه دهان وارد دستگاه گوارش انسان، حیوانات پستاندار و پرندگان شده و سبب التهاب روده، مسمومیت غذائی و یا عفونت خون می‌گردند

سالمونلوز در طیور

فهرست مطالب

عنوان                                                                                        صفحه

مقدمه ...............................................................................................................

فصل اول .........................................................................................................

كلیات ................................................................................................................

تاریخچه سالمونلا.............................................................................................

شكل سالمونلا...................................................................................................

خصوصیات محیط كشت..................................................................................

خواص بیوشیمیایی...........................................................................................

ساختمان پادگنی سالمونلاها.............................................................................

اهمیت پرگنه‌های S,R در آزمایشهای سرمی..................................................

تغییرات پادگنی..................................................................................................

فرمول آنتی ژنتیك............................................................................................

طبقه بندی سالمونلاها.......................................................................................

طبقه‌بندی سالمونلاها........................................................................................

طبقه‌بندی كامفم- وایت.....................................................................................

حساسیت نسبت به باكتریوفاژها.......................................................................

مقاومت ............................................................................................................

سهم..................................................................................................................

بیماریزائی و مكانیسم عمل آن..........................................................................

فصل دوم..........................................................................................................

سالمونلوز در پرندگان......................................................................................

وسعت واگیری و پراكندگی سالمونلا...............................................................

دوره بیماری.....................................................................................................

اپیدمیولوژی سالمونلا.......................................................................................

راههای انتقال بیماری.......................................................................................

كیفیت بیماریزائی سالمونلا................................................................................

علائم بیماری.....................................................................................................

كلیات سالمونلوز در پرندگان............................................................................

بیماری پلوروم (اسهال سفید)...........................................................................

عامل بیماری.....................................................................................................

طرز واگیری بیماری پلوروم............................................................................

انتقال بیماری....................................................................................................

علائم بیماری و دوره آن..................................................................................

علائم روی لاشه...............................................................................................

علائم بیماری در مرغهای بالغ..........................................................................

علائم كالبد گشائی.............................................................................................

تشخیص پلوروم...............................................................................................

كنترل و پیشگیری در جوجه ‌مرغها..................................................................

كنترل و پیشگیری در بالغین.............................................................................

درمان ناقلین ....................................................................................................

تیفوئید مرغان...................................................................................................

عامل بیماری.....................................................................................................

خصوصیات كشت.............................................................................................

خصوصیات بیوشیمایی.....................................................................................

بیماریزائی در انواع پرندگان ............................................................................

سربیماری.........................................................................................................

نشان‌های بیماری..............................................................................................

آثار كالبد گشائی...............................................................................................

تشخیص ...........................................................................................................

كنترل و پیشگیری ............................................................................................

واكسیناسیون....................................................................................................

بیماری پاراتیفوئید پرندگان...............................................................................

شیوع، انتشار و اثرات اقتصادی بیماری 

سبب شناسی.....................................................................................................

مواد لازم جهت رشد........................................................................................

شكل پرگنه‌ها....................................................................................................

خواص شیمیایی................................................................................................

مقاومت در مقابل عوامل شیمیایی و فیزیكی ....................................................

قدرت زندگی پاراتیفوئیدها در بسر، مواد غذائی و گرد و خاك.......................

قدرت پایداری سالمونلا در مدفوع و وسایل آلوده جوجه كشی......................

مدت پایداری در خاك،‌ آب و گیاهان................................................................

مدت پایداری در روی پوسته تخم مرغ و محتویات آن....................................

مقاومت در مقابل آنتی بیوتیك و داروهای ضدعفونی......................................

ساختمان پادگنی...............................................................................................

فرمول پادگن و پراكندگی سالمونلاها در طیور ...............................................

زهرابه...............................................................................................................

بیماریزائی ........................................................................................................

بیماریزائی در پرندگان جوان............................................................................

بیماریزائی در پرندگان بالغ...............................................................................

واگیری پارا تیفوئید...........................................................................................

طرز انتقال بیماری بوسیله ناقلین و حاملین......................................................

انتشار مستقیم عامل بیماری بوسیله تخمدان آلوده..........................................

آلودگی از طریق پوسته تخم مرغ.....................................................................

علائم بیماری.....................................................................................................

شكل حاد بیماری در جوجه مرغها .................................................................

جراحات كالبد گشائی........................................................................................

تشخیص ...........................................................................................................

جدا كرد عامل بیماری و تشخیص آن .............................................................

سرولوژی.........................................................................................................

درمان پیشگیری و كنترل ................................................................................

بهداشت تخم مرغ و وسایل جوجه‌كشی............................................................

تولید تخم مرغ، جمع آوری و نگهداری آن ......................................................

بهداشت گله مادر..............................................................................................

طرز ضدعفونی تخم مرغها...............................................................................

تمیز نمودن ماشین و اتاق جوجه كشی............................................................

بهداشت محیط جوجه كشی..............................................................................

شرایط بهداشتی در طول پرورش جوجه.........................................................

آزمایشات سرولوژیكی.....................................................................................

ایمنی ساختن ....................................................................................................

بیماری آریزونوز..............................................................................................

انتقال، ناقلین، مخازن........................................................................................

درمان و پیشگیری............................................................................................

فصل سوم........................................................................................................

درمان سالمونلوز در طیور...............................................................................

كنترل و پیشگیری سالمونلوز در طیور............................................................

واكنشهای سالمونلا در طیور...........................................................................

 

 

مقدمه

بدون شك بخشی از پیروزی‌ها و پیشرفتهایی كه در زمینة علم پزشكی، دارو سازی زیست شناسی، گیاه شناسی، جانور شناسی و صنعت تهیه و نگهداری مواد غذایی حاصل شده مدیون زحمات علمای میكروبیولوژی است. جهان امروز با مشكل كنترل میكروبهای بیماری‌زا بخصوص در كشورهای جهان سوم روبروست و دانشمندان در پی مقابله با آنها هستند.

یكی از این میكروبها سالمونلا است كه باعث بیماری عفونی سالمونلوز در انسان و حیوانات می‌شود و ضررهای اقتصادی فراوانی به نسل بشری می‌زند.

یكی از راههای شایع انتقال سالمونلا در انسان مصرف و استفاده از گوشت‌ طیور آلوده به این میكرو ارگانیسم است. این آلودگی‌ها در طیور به سالمونلا ممكن است ناشی از تیفوئید طیور، بیماری پولوروم، پاراتیفوئید طیور و آریزونوز باشد. این بیماری همواره خسارات سنگین زیادی به اقتصاد كشور و جامعة بهداشت زده و همواره بهداشت بشری را تهدید كرده است.

با توجه به طولانی بودن دورة‌ بیماری و مقاومت زود هنگام سویه‌‌های سالمونلایی به آنتی بیوتیكها كنتر و درمان این بیماری مشكل است ازاین رو برای مبارزه با این بیماری باید از رشد و تكثیر باكرتی در كانون ایجادآلودگی جلوگیری شود.

انتقال بیماری سالمونلوز بیشتر از طریق دستگاه گوارش است. بنابراین آب و مواد غذایی آلوده و منشع مهم ایجاد سالمونلاوز است كه باید آب را با روشهای تصفیه مناسب عاری از پاتوژن كنیم و در بین مواد غذایی گوشت طیور را باید با روشهای صحیح عمل آوریم و عرضه كنیم چون گوشت طیور یكی از مساعدترین مادة غذایی برای رشد سالمونلاها هستند. (7 و 1)

فصل اول

كلیات

خانواده آنتروباكتریاسه (Enterobacteriacea Familly)

این خانواده  از تعداد زیادی باكتری گرم منفی تشكیل شده كه قرابت نزدیكی با هم دارند و در آب و خاك: ماد در حال فساد، گیاهانی، دستگاه گوارش انسان،حیوانات و حشرات یافت می‎شوند.

از آنجاییكه جایگاه طبیعی باكتری‌ها در روده انسان و حیوانات میباشد آنها را اصطلاحاً میكروبهای روده‌ای می‌نامند. برخی از اعضای این خانواده نظیر شیگلا (shigella) سالمونلا (Salmonella) ویرسینا (yersinia) پاتوژن واقعی می‌باشند. در صورتیكه برخی دیگر نظیر اشریشیا كلی (E,coli) كلبسیلا (Klebsiella) و پروتئوس (Proteus)، فلور طبیعی دستگاه گوارش انسان و حیوانات بوده و در شرایط خاصی بیماری‌زا واقعی می‌شوند. (1 و 2 و 3)

هما باكتری‌های این خانواده در شرایط هوازی و بی‌هوازی رشد كرده و به اصطلاح بی هوازی اختیاری هستند. همچنین گلوكز را تخمیر و نیترات را به نیتریت تبدیل می كنند (به استثنای اروینیا (Erwinia). عدم حضور فعالیت سیتوكروم اكسیداز در این باكتری‌ها مشخصه مهم می‌باشد، چرا كه آنترو باكتریاسه را از بسیاری از باسیلهای گرم منفی غیر تخمیر كننده (هوازی مطلق) متمایز می‌نماید همه باكتری‌های این خانواده بجز شیگلا كاتالاز مثبت هستند (1 و 29 و 30 و 31)

طبقه‌بندی خانواده آنترو باكتریاسه بیش از سایر میكروارگانیسم ها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.  تا سال 1972 تنها 26 گونه در این خانواده نام گذاری شده بود در صورتی كه در حال حاضر بیش از 11 دسته و 86 گونه درآن قرار دارند كه خوشبختانه تنها حدود 25 از تع7داد 97 گونه باكتری روده‌ای ، پاتوژن‌های مهمی برای انسان بوده و از نمونه‌مرضی جدا می‎شوند. 72 گونه دیگری به بندرت از انسان جدا شده است. از آنجاییكه باكتریهای روده‌ای هاگ ایجاد نمی‌كنند به آسانی در اثر حرارت و غلظت‌های كم مواد ضد عفونی كنتده و باكتری كش معمولی از بین می‌روند. در این ارتباط تركیبات هالوژنه فرم آلوئید، بتا گلوتار آلدئید و مواد فنلی اثر باكتر كشی روی باكتریها دارند.

كلر زدن به آب در كنتارل انتشار پاتوژن‌های روده‌ای نظیر عامل تب حصبه مؤثر است. (1 و 29) این باكتریها همچنین نسبت به املاح صفراوی و برخی رنگها مقاومندو از این رو از این مواد در تهیه محیطه‌های غنی كننده و انتخابی استفاده می‌شود(32).

سالمونلوز:

انتشار جغرافیائی : جهانی

منشاء آلودگی:

گونه‌های بسیاری از دامهای اهلی و وحشی (مخصولاً جوجه‌ها ، خوكها، گاوها، سگها و موشهای صحرائی) كه بیمار بوده و بظاهر سالم باشند. انسان نیز می‌تواند ناقل باشد.

عامل بیماری: باكتری‌های متعلق به گروه سالمونلا: ارگانیسمهای میكروسكوپی گرم منفی هستند كه تشكیل اسپور نمی‌دهند و اغلب در دستگاه گوارشی دامهای  آلوده زندگی می‌كنند . آنها می‌توانند برای ماهها در آب و غذا زندگی كنند. صدها سویه از آن جود دارد.

روش  انتقال: از طریق آب، علوفه خشبی یا سایر غذاها كه توسط مدفوع ادرار، خون ناقلین آلوده شده باشد. منتقل می‌شود. سگها ، سوسكها و سایر حشرات همچنین جوندگان وحشی و پرندگان می‌توانند براحتی سالمونلاها را در محیط پخش نموده باعث آلودگی غذا و آب شوند.

از طریق مصرف گوشت‌های مبتلا، تخم مرغها ، شیر یا غذاهای آلوده بیماری انتقال می‌یابد.

نحوه ورود عامل بیماری به بدن میزبان:

دستگاه گوارش، سالمونلاها از روده به خون عبور نموده و به ارگانیسم حمله ور می‌شوند، آنها   ممكن است در غدد لنفاوی ، كبد، كیسة ‌صفرا و طحال (ناقلین بهبود یافته یا سالم) لكالیزه شوند.

بزرگترین خطر آلودگی:

در فصول خشك كه مگسها در اجتماعت دامهای پرورشی كه فاقد احتیاطات بهداشتی هستند و در شرایط متراكم و پر جمعیت همچنین در دامهای جوان در فارمهای بسته (جوجه‌ها و خرگوشها) بیماری زیاد دیده می‌شود.

این بیماری  همچنین در شرایط دسترسی (حمل و نقل، زایمان و بیماری‌ها) یا كمبودهای تغذیه‌ای به چشم می‌خورد.

گونه‌های اصلی مستعد به بیماری:

گاو، گاومیش‌ها، گوسفندان، بزها،خوكها ، اسبها، شترهای تندرو، جوجه‌ها، خرگوشها و انسان

دور كمون بیماری: از 12 ساعت تا چندین روز.

یافته‌های درمانگاهی:

سندرمهای مختلفی هستند: الف) شكل سپتی سمیك كه همراه با تب بالا افسردگی ، مرگ در عرض 32 تا 48 ساعت.

ب: فرم روده‌ای كه شایعترین نوع است، تب، كاهش اشتها، اسهالات آبكی با مخاط و خون، درد روده‌ای ، تشنگی، گرفتاری‌های احتمالی برنشی و ریوی و عصبی، گانگرنه شده اندامهای انتهائی، (گوشها، دم، پاها) تورم مفصلی، سقط جنین،

ج: شكل تخفیف حدت یافته،

د: شكل مزمن كه اغلب در آن اسهال مداوم، كاهش وزن، تب غیر منظم، گرفتگی راست معده می‌باشد.

هـ: فرم بدون علامت

بیماری: ورن معدی، تب، تیفوئید و پاراتیفوئیدی و تبهای كشنده

تغییرات آسیب شناسی بدن:

خونریزی ‌های سرسونی در مخاطات و سروزی می‌شود. در شكل روده‌ای : از آنتریت نزله‌ای همراه با نقاط خونریزی سرسوزنی در مخاطات گرفته تا شكل زخم شده گیهای مربوط به آنتریت هموراژیك دیده می‌شود.مدفوع آبكی با بوی گندیده و سطح شدن قسمتهای دستگاه گوارشی، عظیم شدن و خونریزی غد لنفاوی روده بند، عظیم شدن كیسه صفرا، كبد و طحال خونریزی‌های سرزونی در قلب و كلیه و سایر ارگانها، در اشكال مزمن، نواحی نكروز در روده كور و قولون و دستگاه گوارش دیده می‌شود. (2)

تاریخچة سالمونلا:

در سال 1885 سالمون Salmon به اتفاق همكاش اسمیت Smith از خوكهائی كه به بیماری طاعون مبتلا بودند  میكروبی را جدا ساختند آنرا باكتریوم سوئی پستیس Suipestis نامیدند.

نامبردگان تصور كردند كه این میكروب عامل بیماری طاعون خوك می‌باشد ولی بعدها روشن گردید كه ویروسی پالش پذیر عامل اصلی بیمار طاعون خوك می‌باشد. میكروب كشف شده توسط سالمون و اسمیت كه امروز سالمونلاكراسویس نامیده می‌شود عامل ثانوی است كه اغلب موجب تشدید عوارض گوارشی در این بیماری میگردد. (15)

در سال 1885 گرتنر Duartner مواجه با مسمومیت غذائی در 57 نفر گردید، این اشخاص در اثر خوردن گوشت گاوی كه در حال مرگ ذبح شده بود دچار استفراغ و اسهال شدید شده بودند. كرنتر از احشاء و امعاء اشخاص مرده و گوشت گاو ذبح شده میكروبی را جدا ساختند و آنرا با سیل گرنتر نام گذارد بعدها مشخص شد كه باسل گرتنر همان سالمونلا اتترتیدیس S.Intertidis می‌باشد. (13 و15 )

در سال 1885 دنوبل Denobel در ناحیه  در ناحیه آئوتریك (نام محلی است در فرانسه) از مسمومیت غذائی میكروبی جدا نمودند. و آنرا باسیل آئوتریك نامید اما بعدها این باكتری بنام سالمونلاتیفی- موریوم S.typhimarium نام گذاری گردید. (15-13)

1893 كیلبورن Kilborn از مادیانهائی كه مبتلا به سقط جنین بودند میكروبی را جدا كردند كه امروزه بنام سالمونلا آبورتوس- اكوی S.abortus equi نامیده می‌شود. (23-15)

در سال 1896 آكاره Achare و  اسكات مولر Schotmoller میكروبهای پارا تیفیك A و B را شناخته ولینر leaner  متوجه گردید كه این میكروبها از نظر خواص پادگنی شبیه میكروب سالمون می‌باشد و به این جهت به افتخار كاشف نام سالمون را برای این باكتریها پیشنهاد نمود (23)

در سال 1926 وایت whithe به اتفاق كافمن Kuffman ساختمان پادگنی ساملونلاها، آنان را طبقه‌بندی نمود و جدولی را كه به نام جدول كافمن وایت معروف می‌باشد برای تشخیص و تفكیك اقسام سالمونلا ها  تنظیم  نمود.(23)

تعریف سالمونلاها:

سالمونلاها دسته بزرگی از خانواده‌ آنتروباكتریاسه، و گرام منفی هستند كه معمولاً از راه دهان وارد دستگاه گوارش انسان، حیوانات پستاندار و پرندگان شده و سبب التهاب روده، مسمومیت غذائی و یا عفونت خون می‌گردند.

تاكنون در حدود 2450 سروتیپ مشخص، جدا  و گزارش شده كه مختصر اختلاف با یكدیگر داشته  و بعلت كشف روز افزون انواع ساملونلاها امروزه آنها را از روی ساختمان پادگنی معرفی می‌كنند و هر ساله 10-20 سروتیپ جدید به آن اضافه می‌شود (24- 23- 1) 

جهت دریافت فایل سالمونلوز در طیور لطفا آن را خریداری نمایید