بررسی تطبیقی حقوق و آزادیهای فردی در نظام حقوق اساسی ایران وفرانسه
مقدمه:
زمزمه سرود آزادی چنان طبیعی ودلنواز است كه تاریخ آغاز آن را باید زمان خودشناسی انسان شمرد: در روایت آفرینش آدم، خودآگاهی انسان با انتخابی سرگرفت كه به مكافات آن از فردوس برین رانده شد و در كره خاكی ماوی گزید.
داستان تقدیس آزادی را در نوشته های حكیمان ومعلمان تاریخ فراوان می بینیم.
در فلسفه كانت، آزادی از مقوله هایی است كه در عقل عملی بی هیچ واسطه به آن می رسد و ارزش والا وحیاتی آن را تصدیق می كند.
از اندیشمندان و حكیمان دیگری كه پس از كانت به ارزش آزادی و اثر آن در جهان هستی پرداخته اند باید از هگل نام برد: شاید در نظر هیچ فیلسوفی به اندازه هگل آزادی ارج و ارزش ندارد. هگل رسیدن به آزادی را هدف جهان خلقت می داند.
ارزش آزادی قراردادی واعتباری نیست، ارزشی است معقول كه برجهان تحمیل شده است.آزادی ضرورت است نه اختیار[1].
در دوران معاصر، به ویژه آزادی افراد در جنبه های مختلف ، به عنوان حیاتی ترین نیاز معنوی انسان وعامل بیداری توده های مردم بیش از سایر شاخه های آزادی مطرح شده است.
حق داشتن آزادی قوانین اساسی بیشتر كشورها تضمین شده و مدنظر قرار گرفته است.
در این پژوهش تلاش شده است كه در ابتدای امر تعریفی در خصوص حقوق و آزادی فردی ارائه شود و اینكه آزادی فردی چه مواردی را دربر می گیرد سپس در بخش دوم به بررسی قوانین اساسی دو كشور ایران و فرانسه خواهیم پرداخت و اینكه قانون اساسی كشور فرانسه چه نكاتی رادر خصوص حقوق و آزادیهای فردی در نظر دارد در مقابل به موارد ذكر شده در قانون اساسی ایران در خصوص حقوق و آزادی فردی اشاراتی خواهیم داشت.
اهمیت موضوع حقوق و آزادی فردی از این جهت است كه همانطور كه می دانیم مسئله آزادی یكی از مسائل اصلی و مهم در زندگی هر انسان است وهمواره در طول تاریخ انسانها برای به دست آوردن و اثبات آن تلاشهای زیادی كرده اند.
انسان از بدوخلقت آزاد آفریده شده و خداوند متعال انسان را آزاد ومختار آفریده تا برای تعیین سرنوشت خود تصمیم بگیرد. اما همواره در طول تاریخ و در هر برهه از زمان این آزادی توسط عده ای دیگر از انسانها محدود ویا نقض و یا مورد تجاوز در واقع شده است.
لذا در این خصوص دولتمردان كشورها همواره در تلاش بوده اند تا با ایجاد یك سری اصول وقوانین آزادی افراد را تا جایی كه منجر به نقض آزادی دیگران و پایمال شدن حقوق آنها نشود تعریف كرده و حدودی در چارچوب قانون برای آن قائل شوند.
در این تحقیق سعی می شود مروری برموارد ذكر شده در خصوص آزادی افراد در قوانین اساسی دو كشور ایران وفرانسه داشته باشیم. فایده این تحقیق در این است كه با نگاهی مجدد به قانون اساسی كشور خودمان ایران در خصوص بحث حقوق ملت با موارد ذكر شده در این در قانون اساسی بیشتر آشنا شده و دركنار آن هم مباحث مطرح شده در این زمینه در قانون اساسی كشور فرانسه را مرور می‌كنیم.
سوال اصلی كه در این تحقیق مدنظر است اینكه: حقوق فردی یعنی چه؟ آزادی فردی چیست و چه ارتباطی بین حقوق و آزادی فردی وجود دارد؟ و بطور كلی برداشت قوانین اساسی ایران وفرانسه از این موضوع چه می باشد و چه اصولی را برای آن در نظر دارند؟
در كنار این سوالات سوال دیگری را هم می توان مطرح كرد و آن اینكه آیا هر یك از دو كشور ایران وفرانسه در طول تاریخ همواره در قانون اساسی خود در خصوص آزادی فردی یك رویه را پیش گرفته اند یا اینكه با گذر زمان در قوانین اساسی خود تغییراتی هم داده اند؟
البته در خصوص بحث حقوق و آزادی فردی مقالات وكتب زیادی به چاپ رسیده كه در هر یك از آنها سعی شده به مورد یا موارد بخصوصی از آزادی فردی پرداخته شود از آن جمله میتوان به كتابی با عنوان آزادی اندیشه و بیان نوشته دكتر ناصر كاتوزیان اشاره كرد كه در این كتاب دكتر كاتوزیان با همراهی تعدادی از همكارانشان تلاش كرده اند كه توضیحی جامع و كامل از مبحث آزادی بیان واندیشه اراده دهند.
البته منابع در این خصوص فراوان است كه در این گزارش از تعدادی از آنها بهره گرفته شده است كه در پایان گزارش به آنها اشاره خواهد شد.
فصل اول :كلیاتی درباره حقوق و آزادیهای فردی
1-تعریف حقوق فردی:
در خصوص حقوق فردی باید گفت: این حقوق معدود ومنحصر نیست.
توضیح اینكه: یكی از مشخصات حقوق فردی این است كه نمی توان فهرستی از آنها تهیه وادعا كرد كه تعداد مزبور قطعی و كامل است ودولت فقط مكلف به رعایت آنهاست و خارج از آنها بر دولت تكلیفی نیست.
همچنین هدف از ذكر حقوق فردی در قوانین اساسی منحصر كردن آنها نیست، بلكه بیان نظایر وامثال ومصادیق آنها میباشد. با مرور زمان وگسترش روابط میان افراد و حكومت، حقوق جدیدی در عرصه حقوق عمومی ظاهر می شود كه ممكن است در قانون اساسی به صراحت ذكری از آنها نشده باشد[2].
از طرفی نكته دیگری كه قابل ذكر می باشد این است كه حقوق فردی مطلق نیست. یعنی اینكه یكی از اهداف عمده ومهم حكومت، جلوگیری از تعدی و تجاوز افراد به حقوق یكدیگر است.
به عنوان مثال: آزادی اجتماعات به كسی اجازه نمی دهد كه موجب اختلال نظم وسلب آسایش دیگران شود.
2-انواع حقوق فردی:
حقوق فردی كه در قوانین اساسی غالب كشورهای جهان پیش بینی یا عملا به وسیله محاكم ومراجع سیاسی به رسمیت شناخته شده عبارت است از:
اول:آزادی شخصی
دوم: حقوق ناشی از اجرای عدالت
سوم:حقوق مالی
جهت دریافت فایل بررسی تطبیقی حقوق و آزادیهای فردی در نظام حقوق اساسی ایران وفرانسه لطفا آن را خریداری نمایید