نظام آموزشی كشورهای جهان

آموزش یكی از مهم ترین اركان هر نظام اجتماعی به شمار می رود در جوامع پیشرفته كه روز به روز بر پیچیدگی آن افزوده می شود بدون آموزش های لازم، زندگی ممكن نخواهد بود به تناسب گسترش مهارت های كار و زندگی در شرایط كنونی، نظام آموزش هر جامعه ای نیاز به ارتقاء كمی و كیفی دارد سیاست گذاری و برنامه ریزی در مسائل آموزشی در سطوح و حوزه های مختلف اعم از ابتدایی

 نظام آموزشی كشورهای جهان

مقدمه

نظام آموزشی كشورهای جهان

آموزش یكی از مهم ترین اركان هر نظام اجتماعی به شمار می رود. در جوامع پیشرفته كه روز به روز بر پیچیدگی آن افزوده می شود بدون آموزش های لازم، زندگی ممكن نخواهد بود. به تناسب گسترش مهارت های كار و زندگی در شرایط كنونی، نظام آموزش هر جامعه ای نیاز به ارتقاء كمی و كیفی دارد. سیاست گذاری و برنامه ریزی در مسائل آموزشی در سطوح و حوزه های مختلف اعم از ابتدایی، متوسطه وآموزش عالی و نظایر آن یكی از سرنوشت سازترین حوزه ها است. سیاست گذاری در این حوزه امری پویا و متحول است كه به فراخور نیاز جوامع باید دست خوش تغییر و اصلاح گردد. در این بین بهره مندی از سیاست ها و تجارب آموزش سایر كشورها در طراحی نظام آموزشی كشور بسیار مفید و مؤثر می باشد.

امروزه كشورهای مختلف جهان از ساختارهای آموزشی متفاوتی برخوردار می باشند كه طبیعتاً ساختارهای فوق در هركشوری بنا بر سیاست ها، برنامه ها و اهداف مورد نظر آن كشور متفاوت می باشد. دراین میان، تلاش براین است كه نظام آموزشی هر یك از كشورها با تحولات اجتماعی و پیشرفت های فرهنگی متناسب با قرن بیست و یكم هم گام گردد و از سویی دیگر، هماهنگی های لازم بین برنامه های آموزشی و بازار كار در حوزه های مختلف خدماتی، صنایع، كشاورزی، بازرگانی و غیره برقرار گردد.

در طی سال های اخیر، كشور ایران نیز با توجه به ناكارآمدی نظام های آموزشی گذشته در تحقق اهدافی نظیر تناسب تولیدات نظام آموزشی با بازار كار، برخورداری از راه بردها و روی كردهای نوین آموزشی، برخورداری و بهره وری از فن آوری روز در ابعاد مختلف آن و... دست خوش تحولاتی نه چندان گسترده و بعضاً موردی بوده است. اما از آن جا كه اعمال تغییرات مذكور هنوز ازشكل آرمانی برخوردار نگردیده است،آشنایی و بررسی ساختار نظام به عنوان سرآغاز مطالعات جامع درخصوص تجارب آموزشی كشورهای مختلف به ویژه كشورهایی كه از شرایط و امكانات مشابه كشور ایران برخوردار می باشند مطرح می باشد.

قاره آسیا

در قاره پهناور آسیا با مجموعه متنوعی از نظام های آموزشی مواجه می باشیم كه از یك سو برخی به دلیل تطابق بیش تر وضعیت نظام با اهداف از پیش تعیین شده و برخورداری از امكانات، تجهیزات و نیروی انسانی آموزش دیده از وضعیت مطلوب تری برخوردار بوده و از سوی دیگر برخی نیز با ادامه حاكمیت روش های سنتی برنظام آموزشی مدارس از بازدهی لازم برخوردار نبوده و به دلایل عدم تأمین منابع مالی مورد نیاز، عدم برخوداری از امكانات، فرصت ها، تجهیزات و شرایط لازم از آموزشی پویا محروم می باشند. در این پیش گفتار تجزیه و تحلیل نظام آموزشی كشورهای جهان مد نظر نبوده بلكه به نگاهی توصیفی به اطلاعات موجود اكتفا می گردد.

مقطع آموزش پایه : براساس قوانین مصوب هر یك از كشورهای جهان بخشی از مقطع تحصیلی به عنوان مقطع آموزش پایه تلقی گردیده و كلیه شهروندان مؤظف اندكه پس از احراز شرایط لازم و قانونی ازآموزش قانونی این مقطع برخوردار گردند. دولت ها نیز به نوبه خود مؤظف اند در جهت برخورداری هرچه بیشتر شهروندان از این مقطع تسهیلات لازم را فراهم نموده و به ارائه خدمات به صورت رایگان مبادرت نمایند.مقطع آموزش اجباری در برخی از كشورهای قاره آسیا (26 درصد) من جمله كشورهای تركیه، سوریه، ویتنام، ایران، امارات متحده عربی و..... تنها شامل مقطع آموزش ابتدایی و در سایر كشورها نیز (48 درصد) این مقطع دو مقطع آموزش ابتدایی و مقدماتی متوسطه را شامل می گردد.در میان كشورهای آسیایی طولانی ترین مقطع آموزش پایه به كشورهای برونئی دارالسلام با 12 سال و كشورهای آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان به مدت 11 سال تعلق دارد. كوتاه ترین مقطع آموزش پایه نیز به كشورهایی اختصاص دارد كه آموزش در آن مقطع تنها مختص مقطع ابتدایی بوده و حداقل دوره آموزشی 5 سال به طول می انجامد. از جمله كشورهای فوق می توان به كشورهای میانمار، مغولستان، و.یتنام و.....اشاره نمود.

سن ورود به مقطع آموزش پیش دبستانیی : در میان كشورهای آسیایی كمترین سن ورود به آموزش پیش دبستانیی سن 2 سالگی ( در كشورهای قبرس و اسرائیل(فلسطین اشغالی) و بیش ترین سن ورود به این مقطع سن5 سالگی است كه در كشورهای تایلند، اندونزی، ایران و.... مشاهده می گردد. در اكثریت قریب به اتفاق كشورهای قاره آسیا سن ورود به مقطع آموزش پیش دبستانیی 3 سال (48 درصد) و یا 4 سال (34 درصد) می باشد.لازم به ذكر است مقطع آموزش پیش دبستانیی در عمده نظام های آموزشی كشورهای دنیا اجباری نیست.

مقطع آموزش ابتدایی : پایین ترین سن ورود به مقطع آموزش ابتدایی سن 5 سالگی (در كشورهای، پاكستان، سریلانكا، میانمار) و مسن ترین دانش آموزان شاغل به تحصیل در مقطع ابتدایی نیز در كشورهای فلسطین و اردن به دلیل طولانی بودن آن مقطع با 15 سال سن و كشور یمن با 14 سال سن مشاهده می گردد. طولانی ترین مقطع آموزش ابتدایی (10 سال) در كشورهای فلسطین و اردن مشاهده می گردد.

مقطع آموزش متوسطه : مقاطع آموزش رسمی با توجه به اهمیت مقاطع در نظام آموزشی كشورهای جهان به دو مقطع اصلی آموزش ابتدایی و متوسطه تقسیم می گردد در برخی از كشورهای قاره آسیا (14 درصد) نظام آموزشی تنها به دو مقطع مذكور تقسیم شده و از انشعابات بیشتری برخوردار نمی باشد. به عنوان مثال دركشور آنگوئیلا (دوره ابتدایی 10 سال و مقطع متوسطه4 سال)، یمن (دوره ابتدایی 9 سال و مقطع متوسطه 3 سال ) به طول می انجامد و این درحالی است كه در اكثر كشورهای این قاره (86 درصد ) مقطع آموزش متوسطه خود از دو مقطع كوتاه تر با عناوین مقطع مقدماتی متوسطه و مقطع تكمیلی متوسطه متشكل می گردد.كوتاه ترین طول مدت متوسطه در مجموع كشورهای قاره آمریكا در كشور ونزوئلا با طول مدت 2 سال و در كشور السالوادور و برزیل با طول مدت 3 سال و طولانی ترین مقطع متوسطه 8 سال نیز در كشورهای سریلانكا،كویت ودر كشورهای آذربایجان، بنگلادش، تركمنستان، سنگاپور، هند به مدت (7سال) مشاهده می گردد. طولانی ترین مقطع مقدماتی متوسطه در كشور سریلانكا با 6 سال طول مدت مقطع و كوتاه ترین آن با 2 سال طول مدت مقطع در كشور بوتان مشاهده می گردد. طولانی ترین مقطع تكمیلی متوسطه 4 سال (در كشور های پاكستان، كویت، ایران) و كوتاه ترین مقطع در كشورهای چین، گرجستان، مغولستان، مالدیو و....مشاهده می گردد.

قاره اروپا

درمیان قاره های جهان قاره اروپا را می توان به عنوان جایگاهی قلمداد كرد كه مجموعه ای از پیشرفته ترین و متنوع ترین نظام های آموزشی را در خود جای داده است. دلایل پیشرفت این نظام ها را می توان در عواملی ذیل جستجو نمود:

1- استقرار و اجتماع اكثر كشورهای توسعه یافته در این قاره،

2- قدمت فرهنگی و سوابق ممتد و طولانی علمی و آموزشی در هر یك از كشورها،

3- وقوف براهمیت و نقش آموزش و پرورش در توسعه جامعه و سرمایه گذاری های لازم در این زمینه،

4- شناسایی و بهره برداری مفید كشورها از منابع، ظرفیت ها و پتانسیل های موجود خود،

5- برنامه ریزی و آینده نگری ها لازم،

6- ساختار مناسب مدیریتی حاكم بر نظام آموزشی،

7- بهره گیری از مشاركت های مؤثر مردمی،

8- برخورداری و به كارگیری فن آوری پیشرفته در چارچوب برنامه آموزشی

لازم به توضیح است میزان كارآیی نظام های آموزشی و برخوداری از عوامل فوق در كشورهای این قاره یك سان نبوده و می توان كشورهای مختلف را از این نظر به سطوحی مختلفی تقسیم بندی نمود. اما شاخص ترین نمونه ها را می توان در كشورهای آلمان، انگلیس، اسكاندیناوی و... مشاهده كرد. همان گونه كه در ابتدا نیز در این نوشتار نگاهی توصیفی به ساختار نظام آموزشی مدنظر بوده و طرح مطالب فوق تنها به منظورجلب توجه پژوهش گران و علاقه مندان به این حوزه برای بررسی و مطالعه در زمینه شیوه های مختلف مدیریت و اداره آموزش و پرورش، نوآوری های آموزشی، پیوند آموزش با بازار كار و اشتغال، حضور مؤثر مردم و مشاركت های مردمی در آموزش و غیره است كه در گام های بعدی می تواند حوزه مطالعاتی مناسبی را پیش روی علاقه مندان امر آموزش قرار دهد.

مقطع آموزش پایه : آموزش پایه در تعداد كمی از كشورهای این قاره (7 درصد) برای مثال كشورهای آلبانی، مقدونیه، لهستان و..... تنها مقطع ابتدایی را در برمی گیرد. در اكثر كشورها نیز (88 درصد) این مقطع شامل مقطع ابتدایی و مقدماتی متوسطه می گردد. این وضعیت در كشورهایی مانند آلمان، بلژیك، انگلیس، هلند و..... مشاهده می شود. لازم به توضیح است تعداد معدودی از كشورها (5درصد) اطلاعات ویژه این مقطع را گزارش نكرده اند.

درمیان كشورهای اروپایی طولانی ترین مقطع آموزش پایه مربوط به كشور هلند با 13 سال و بعد از آن كشورهایی مانند آلمان، جبل الطارق، بلژیك و... به میزان 12 سال به طول می انجامد. كوتاه ترین مقطع آموزش پایه نیز 8 سال بوده كه در كشورهایی مانند اسلوانی، بلغارستان، رومانی، سن مارینو و... مشاهده می گردد.

سن ورود به آموزش پیش دبستانی : درمیان كشورهای اروپایی كمترین سن ورود به آموزش پیش دبستانی سن 2 سالگی بوده كه در كشورهای، اسپانیا، ایسلند، فرانسه و.... مشاهده شده و بیش ترین سن ورود به این مقطع 5 سالگی است كه تنها در كشور سوئیس به اجرا در می آید. در اكثر كشورهای این قاره سن ورود به مقطع پیش دبستانیی سن 3 سال است.

مقطع آموزش ابتدایی : پایین ترین سن ورود به مقطع آموزش ابتدایی سن 4 سالگی است كه در كشور جبل الطارق دیده شده و در عین حال پایین ترین سن ورود به این مقطع در جهان می باشد و مسن ترین دانش آموزان شاغل به تحصیل در مقطع ابتدایی نیز در كشورهای لهستان و مقدونیه به دلیل طولانی بودن آن مقطع با 14 سال سن مشاهده می گردد. طولانی ترین مقطع ابتدایی با 8 سال طول مدت مقطع نیز در كشورهای آلبانی، جبل الطارق و مقدونیه، به اجرا در می آید. كوتاه ترین طول مقطع نیز 3 سال بوده كه متعلق به كشورروسیه فدرال می باشد و در عین حال این مدت زمان ركورد كوتاه ترین مقطع ابتدایی در جهان نیز به حساب می آید.

مقطع آموزش متوسطه : به طور كلی مقطع های آموزش رسمی با توجه به اهمیت آن ها در نظام آموزشی كشورهای جهان به دو بخش اصلی ابتدایی و متوسطه تقسیم می شوند در برخی از كشورها قاره اروپا (7 درصد) برای مثال كشورهای آلبانی، مقدونیه و لهستان (دوره ابتدایی 8 سال و مقطع متوسطه 4 سال) نظام آموزشی تنها به دو گروه مورد اشاره تقسیم شده و از تفكیك بیشتری برخودار نمی باشد ، اما در اكثر كشورهای این قاره (86 درصد ) مقطع متوسطه به دو مقطع كوتاه تر تقسیم گردیده كه با عناوین مقطع مقدماتی متوسطه و مقطع تكمیلی متوسطه شناخته می شوند. كوتاه ترین طول مدت متوسطه در مجموع كشورهای قاره اوروپا در كشورآلبانی، مقدونیه و لهستان با طول مدت 4 سال مشاهده گردیده و طولانی ترین مقطع متوسطه 9 سال می باشد كه در كشور آلمان به اجرا در می آید و در عین حال طولانی ترین دوره متوسطه در جهان به حساب می آید. طولانی ترین مقطع مقدماتی متوسطه در كشور آلمان با 6 سال و سپس 5 سال در كشورهای لتونی، لیتوانی، روسیه فدرال و....مشاهده می شود. و كوتاه ترین آن نیز با 2سال طول مدت دركشورهای اسپانیا، استونی، بلژیك، مالت و... به اجرا در می آید. طولانی ترین مقطع تكمیلی متوسطه 5 سال است كه در كشورهایی مانند سن مارینو و مالت، و كوتاه ترین مقطع با 2 سال طول مدت مقطع در كشورهایی مانند اوكراین، ایرلند، روسیه سفید و مشاهده می شود.

 

 چشم انداز اقتصادی- اجتماعی ایران

جمهوری اسلامی ایران با مساحت 195 / 648 /1 كیلومتر مربع در نیمكره شمال شرقی و در جنوب آسیا و منطقه خاورمیانه واقع شده است. این كشوراز شمال با تركمنستان ، آذربایجان ، ارمنستان و دریای خزر ، از جنوب با خلیج فارس ، دریای عمان ، از غرب با عراق و تركیه و از شرق با پاكستان و افغانستان همسایه است.كشور ایران به 28 استان تقسیم گردیده و این در حالیست كه تعداد كل استانها در سال 1990 بر24 استان بالغ می گردید.طی سال 1993 استان اردبیل،طی سال 1995 استان قم ، طی سال 1996 استان قزوین و طی سال 1997 استان گلستان به ترتیب از استانهای آذربایجان شرقی تهران ، زنجان و مازندران تفكیك شده و مستقل گردیدند.

طبق سرشماری 1996، جمعیت ایران بر60 میلیون بالغ می گردد كه از این میزان

24 /50 درصد جمعیت متعلق به زنان و 76 / 49 درصد متعلق به مردان می باشد. گفتنی است كه31 / 61 جمعیت در محیط های شهری و69 /38 در محیطهای روستایی ساكن می باشند. نرخ رشد جمعیت طی دو دهه گذشته تا حد زیادی متفاوت بوده است. طی دهه 1976 تا 1986 این نرخ بر 2 / 3 درصد بالغ گردید. این در حالیست كه با رشد جمعیت نرخ مذكور به عنوان مانعی جهت پیشرفتهای اجتماعی و توسعه پایدار مورد توجه قرار گرفته و تلاشهایی در جهت كاهش آن اعمال گردید. به نحوی كه بنا بر داد ه های موجود نرخ فوق به 5 / 1 درصد در مناطق شهری و 2 درصد در مناطق روستایی كاهش یافت و از این روی متوسط نرخ رشد جمعیت طی سال 1998 بر 47 / 1 درصد بالغ گردید. بیش از نیمی از جمعیت كشور بین رده های سنی 64- 15 و 5 / 39 درصدكل جمعیت زیر رده سنی 14 قرار دارند.از این روی كشور ایران از لحاظ تركیب سنی در زمره جوانترین كشورهای جهان قرار دارد.

نرخ جمعیت و گرو ه های سنی مختلف (طی سالهای 96 - 1986 )

سال جمعیت بر مبنای میلیون متوسط نرخ رشد سالانه رده های سنی 14 – 0 سال رده های سنی64 – 15سال رده های سنی65 سال و بالاتر

1986 4 / 49 91 / 3 4 / 45 5 / 15 1 / 3

1991 8 / 55 59 / 2 44 9 / 52 1 / 3

1996 60 4 / 1 51 / 29 12 / 56 37 / 4

منبع : كتاب سال آماری كشور ، مركز آمار ایران

نرخ باسوادی و بیسوادی مردان و زنان

مجموع افراد باسواد  11 2/13 7/19 6 /25 2 /33 6 /40 7/47

نرخ بی سوادی مردان 4 /1 9/4 2/4 9 /3 6 /3 1/3 8/2

نرخ بی سوادی زنان 5/6 8/7 8/6 6 /6 4/6 6 5/5

منبع : كتاب سال آماری كشور ، مركز آمار ایران

شاخص های اساسی اجتماعی – اقتصادی

  سال 

1 مجموع GNP به دلارامریكا 1997 80/17

3 آمار مجموع فراوانی (در صد زنان ) 1997 8/4

4 آمارمرگ و میركودكان رده سنی1 سال به ازای هر هزارنفر 1997 32

5 آمار مرگ و میركودكان زیر رده سنی 5 سال به ازای هر هزارنفر 1997 35

6 امید زندگی در هنگام تولد ( به سال) 1997 69

منبع : شماره 1 بانك جهانی , شماره 2 سازمان ملل و شماره 3 تا 6 سازمان یونیسف

نرخ تخمینی بزرگسالان بیسواد با ذكر جنسیت طی سال1995

سیاستهای آموزشی ایران

از آنجاییكه سیاست اصلی دولت ایران درحوزه آموزش همواره برسیاست تمركززدایی استوار بوده است، كلیه استانهای كشورمجاز به اعمال روشهای گسترشی ، تسهیل اصلاحات ویا اداره برنامه های مختلف آموزشی می باشند. از جمله سیاستهای آتی دولت ایران در جهت نیل به هدف مذكور می توان به اعطای قدرت اجرائی بیشتر به استانها و استقرار سازمانهای آموزش و پرورش نسبتاً مستقل در استانها و تفویض بسیاری از مسئولیت های وزارت مركزی به سازمانهای مذكور اشاره نمود.

علاوه بر این، از سال 1999 سیاست مدرسه سالاری در جهت بهبود كیفیت آموزش و سیاست تمركز زدایی آموزشی در ادرات انسانی آموزش و پرورش به مورد اجرا گذارده می شود.

گفتنی است كه طی طرح مذكور، علاوه بر اعطای اختیارات بیشتر به مدارس، شورای معلمان، شورای دانش آموزان و انجمن های اولیا- مربیان تشكیل یافت. این طرح در برنامه ریزی و ادارة آموزش، شامل والدین و دانش آموزان نیز می شود. از جمله نقاط قوت طرح مذكور می توان به افزایش كمیت ثبت نام و حضور تعداد بیشتری ازدانش آموزان در مدارس اشاره نمود.

از جمله مهمترین سیاستهای آموزشی كشور ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- بازنگری و اصلاح ساختار برنامه ریزی و برنامه های آموزشی و روزآمدنمودن آنها در جهت پاسخگویی به نیازهای بومی و رهیافتهای جدید علمی

2-تقویت و توسعه دوره های تحصیلات تكمیلی و ارتقاء كیفیت علمی آن درجهت تأمین اعضای هیأت علمی مراكز آموزشی و پژوهشی، رفع نیازهای تخصصی بخشهای مختلف و كاهش اعزام دانشجو به خارج از كشور

3- راه اندازی و تقویت دوره ها و مراكز جدید آموزشی در علوم پایه و پیشرفته از قبیل زمینه های خاص در علوم پایه، تكنولوژی اطلاعاتی و بیوتكنولوژی

4- ساماندهی و نهادینه نمودن سیاست آموزش استعدادهای خلاق درمراكز آموزش عالی و وضع مقررات و ضوابط ویژه آموزشی و پژوهشی

5- فراهم آوردن فرصت و افزایش دسترسی افراد با استعداد به مراكز دانشگاهی در سراسركشور و حمایت از اقشار محروم جهت دستیابی به امكانات دانشگاهی و تكمیل تحصیلات عالی

6 - تقویت ارتباط، همبستگی وتطابق میان نظام آموزش عالی، توسعه فناوری و بازاركار
7- تأمین اعضای جدید هیأت علمی

8-گسترش و تقویت آموزشهای علمی - كاربردی و فنی- حرفه ای با هماهنگی دستگاههای تولیدی و خدماتی

9- ارتقای كیفیت آموزشی

برنامه ریزی آموزشی

از جمله مهمترین برنامه ریزی های آموزشی كه در جهت ارتقای كیفیت آموزشی مراكزآموزشی صورت گرفته می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1. گسترش كارائی درونی نظام آموزشی به واسطه شناسائی موانع و برطرف نمودن آن ها

2.تقویت عوامل تسهیل كننده آموزشی و بهره گیری از نتایج مربوطه در برنامه های آموزشی جهت افزایش میزان پیشرفت آموزشی وكاهش میزان تكرار مطالب درسی

3. گسترش كارائی بیرونی نظام آموزشی به واسطه تغییر و بررسی برنامه ها، عناوین و محتوای كتب درسی در جهت تناسب كمیت و كیفیت مواد آموزشی با نیازهای روزمره و استعدادها قابلیت های بالقوة دانش آموزان

4. تأكید بر استخدام معلّمین متخصص، كاهش تراكم جمعیت كلاس های درسی، بهبود و گسترش تجهیزات كمك آموزشی و استخدام آموزشیاران متخصص درخدمات مشاوره تحصیلی

5. رشد و گسترش خدمات مشاوره وهدایت تحصیلی متناسب با نیازهای خاص دانش آموزان از طریق گسترش و تقویت مراكز ویژه مشاوره تحصیلی

6. برقراری تعادل میان حقوق و مزایای معلمین استخدامی به احتساب ساعات موظف كاری و تخصص های ویژة افراد

7. بهره گیری از روشهای تشویقی آموزشی در جهت افزایش ضریب استخدام معلمین در مناطق محروم از طریق اعطای فوق العادة های آموزشی و افزایش حقوق پایه آنان

8. به كارگیری ابزاركمك آموزشی و راه بردهای جدید آموزشی درجهت حمایت از روشهای ابتكاری و به كارگیری چنین روشهایی درمراكز آموزشی

9. راه اندازی شبكه تلویزیونی آموزشی و انتشار روزنامة آموزشی در جهت تسهیل در امر ارتبطات و انتقال آخرین یافته ها، مفاهیم و تجربیات به دانش آموزان

10. اجرای تحقیقات كاربردی به منظور شناسائی عوامل مؤثر برعدم یادگیری و عقب افتادگی تحصیلی دانش آموزان و تدارك طرح های آموزشی برمبنای نتایج بدست آمده از تحقیقات مذكور

11. طراحی سیستم مدیریت جامع آموزشی از طریق طراحی پایگاه داده های جامع (EMIS)

10-گسترش مشاركتهای مردمی در حوزه آموزش

برنامه ریزی آموزشی

از جمله مهمترین برنامه ریزیهای آموزشی كه درجهت گسترش مشاركتهای مردمی درحوزه آموزش صورت گرفته میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

1. اجرای سیاست مدرسه- محور در جهت تمركززدائی نظام آموزشی و گسترش مشاركتهای مردمی در فرایند آموزش.

2. اعطای اختیارات بیشتر به ادارات كل استانی وزارت آموزش و پرورش با توجه به شرایط خاص استانی در جهت برطرف نمودن مشكلات آموزشی مشاركت همگانی مردم در حوزه آموزش

3. تصویب « طرح سوم گسترش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی» جهت مشاركت وزارت آموزش و پرورش با سازمان امور مدیریتی و استخدامی در جهت فراهم نمودن شرایط و تسهیلات لازم جذب مشاركتهای داوطلبانه مردمی و مشاركت بخش خصوصی در آموزش

4. جذب همكاری و مشاركت والدین و افزایش ارتباط آن ها با مدارس و پیگیری و توجه به آموزش فرزندان

5. گسترش فعالیت های شورای آموزش در استانها و شهرستانهای كشور جهت جذب كمكهای مردمی

6. تشویق و ترغیب شهرداریها و شهروندان به مشاركت هر چه بیشتر در احداث مراكز آموزشی

7. تشویق شهروندان به احداث مدارس غیردولتی

8. بهره مندی شهروندان از وام های بانكی طولانی مدّت و تسهیلات ویژه جهت احداث فضاهای آموزشی

9. تدوین مقررات ویژه حقوق و مزایای معلمین و كادر تمام وقت مدارس غیردولتی

10. تبدیل فضاهای آموزشی دولتی (فروش یا اجاره آن ها ) به فضاهای غیردولتی

11. اعطای زمین های دارای كاربری آموزشی با قیمت مناسب به دارندگان مجوز احداث مدارس غیردولتی

12. تأسیس صندوق حمایت از گسترش مدارس غیردولتی

13. انتقال بخشی از سهم آموزشی مدارس دولتی به مدارس غیردولتی

14. جذب كمكهای مالی مردمی و افراد خیّر در حوزه آموزش

15. استفاده از رسانه های جمعی نظیر رادیو، تلویزیون و روزنامه ها جهت انتقال صحیح اطلاعات آموزشی به والدین و ارتقاء مشاركتهای مردمی

11- برنامه های پیگیری سوادآموزی ویژه نوسوادان

برنامه ریزی آموزشی

از جمله مهمترین برنامه ریزی های آموزشی كه درحوزه برنامه های پیگیری سوادآموزی ویژه نوسوادان صورت گرفته میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

1. افزایش دانش نوسوادان در جهت مشاركت بیشتر آنان در مسئولیت های فردی، خانوادگی و اجتماعی

2. ارائه آموزشهای فنی- حرفه ای جهت ایجاد مهارتهای لازم در افراد

3. گسترش فرهنگ نوسوادان به واسطه تشویق آنان به مطالعه كتاب و روزنامه، پخش برنامه های ویژه از رادیو وتلویزیون و ارائه آموزش مكاتبه ای به آنان

12- گسترش آموزش غیررسمی

برنامه ریزی آموزشی

از جمله مهمترین برنامه ریزی های آموزشی كه درحوزه گسترش آموزش غیررسمی صورت گرفته میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

1. تشویق و تسهیل احداث مؤسسات علمی، آموزشی و هنری به واسطه اعطای مجوزهای لازم به بخش خصوصی

2. اختصاص مزایای خاص به مؤسسات آموزشی غیر خصوصی

3. ارائه آموزشهای غیررسمی از طریق پخش برنامه های رادیویی و تلویزیونی

 

ساختارنظام آموزشی ایران

آموزش پیش دبستانی :كه مشتمل بر دوره آموزش اختیاری 1ساله ویژه كودكان رده سنی 5 سال با هدف آمادگی كودكان جهت ورود به مراكز آموزش ابتدایی می باشد.

آموزش ابتدایی : مشتمل بردوره آموزشی 5 ساله ویژه كودكان رده های سنی 6 تا 11 سال می باشد.

آموزش راهنمایی : مشتمل بردوره آموزشی3 ساله ویژه دانش آموزان رده های سنی14-11سال می باشد.

آموزش متوسطه: مشتمل بردوره آموزشی 3 ساله بوده و به 3 شاخه نظری ، فنی حرفه ای و مهارتی (كاردانش ) تقسیم می گردد.

شاخه نظری : آندسته ازدانش آموزانی كه به انتخاب شاخه فوق مبادرت می نمایند ملزم به گذراندن 96 واحد آموزشی تا زمان اخذ گواهینامه آموزش متوسطه در یكی از 3 رشته ادبیات و علوم انسانی، ریاضی و فیزیك و علوم تجربی می باشند.

شاخه فنی و حرفه ای :آندسته از دانش آموزانی كه به انتخاب شاخه فوق مبادرت می نمایند در یكی از گرو ه های آموزشی صنایع،كشاورزی ،خدمات برق ، مواد ،صنایع كشتیرانی، كشاورزی، هنر ، مدیریت ، اقتصاد داخلی ، مالی و اداری آموزش دیده و در پایان دوره آموزشی 3 ساله و پس از گذراندن 96 واحد آموزشی به كسب مهارتهای لازم جهت احراز شغل مناسب و گواهینامه آموزش فنی و حرفه ای نائل می آیند.

شاخه مهارتی ( كاردانش ) : آندسته از دانش آموزانی كه به انتخاب شاخه فوق مبادرت می نمایند ملزم به گذراندن 49 واحد عمومی جهت اتخاذ مدرك كلاس اول می باشند. پس از گذراندن 96 واحد درسی گواهینامه مهارتهای تحصیلی به فارغ التحصیلان اعطاء میگردد. هدف دوره آموزشی مذكور آموزش وتربیت نیروی كاری ماهر و نیمه ماهر در حوزه های خدمات و كشاورزی است.

دوره پیش دانشگاهی : دوره آموزش پیش دانشگاهی دوره آموزشی 1 ساله ویژه آندسته از دانش آموزانی است كه به اتمام مقطع آموزش متوسطه نائل آمده و قصد ورود به دانشگاه ها یا سایر موسسات آموزش عالی را دارند.

منبع : سازمان یونسكو

نرخ باسوادی و بیسوادی افراد بزرگسال رده های سنی 15 سال و بالاتر (طی سال 1995)

امار مجموع بزرگسالان با سواد : 71 درصد

جمعیت زنان با سواد : 3/11 میلیون نفر

جمعیت مردان باسواد : 3/14 میلیون نفر

مجموع تعداد زبان های مادری : 4 زبان

منبع : سازمان یونسكو و مركز آمار ایران

كلیه حقوق این پایگاه متعلق به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد. شرایط استفاده

ارتباط با مدیر پایگاه: webmaster@iranculture.org

مقطع تكمیلی متوسطه

آندسته از دانش آموزانی كه درمقطع مقدماتی متوسطه به كسب مدرك علمی پایان دوره نائل آمده اند با گذراندن دوره آموزشی3 ساله موفق به اخذ دیپلم متوسطه گردیده و در صورت تمایل با گذراندن دورة 1ساله پیش دانشگاهی از امكان حضور در آزمون كنكور ورودی دانشگاهها برخوردار می گردند .

علاوه بر این دورة 5 ساله فنی- حرفه ای نیز جهت تربیت تكنسین در رشته های مربوطه پس از گذراندن دورة مقدماتی متوسطه به علاقه مندان ارائه می گردد.

اهداف مقطع تكمیلی متوسطه

از جمله مهمترین اهداف مقطع تكمیلی متوسطه می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

شاخة نظری : ارتقاء دانش عمومی و فرهنگی، شناسایی شایستگی های دانش آموزان و هدایت آنان به رشتة تحصیلی مورد علاقه درمراكز آموزش متوسطه و آمادگی آنان جهت ورود به دانشگاه ها و مراكز آموزش عالی

شاخة فنی و حرفه ای : هدایت دانش آموزان به رشته های تحصیلی مربوطه اعم از ( صنایع ، خدمات، كشاورزی و….. ) 

جهت دریافت فایل نظام آموزشی كشورهای جهان لطفا آن را خریداری نمایید