رابطه ریاضی با هوش
با دكتر على آبكار استاد ریاضى و عضو هیأت علمى دانشكده علوم دانشگاه تهران در مورد ریاضى و كاربردش در زندگى و لذت حل مسأله گفت وگویى انجام داده ایم كه مى خوانید:
چرا ریاضى مى خوانیم؟ اصلاً ریاضى به چه دردى مى خورد؟
علوم ریاضى در حالت كلى پایه تمام علوم مهندسى است. ریاضى مادر تمام علوم است و به عنوان علم دقیقه مطرح مى شود هر چه علوم دیگر به ریاضى نزدیك باشند مستدل تر و قطعى تر از علومى هستند كه از ریاضى دور مى شوند. ممكن است در علوم اجتماعى نظریه هاى مختلفى داشته باشیم كه همه نظریه ها بسته به موقعیت هاى گوناگون درست باشند ولى در ریاضى تنها یك نظریه داریم یا درست یا غلط. اغلب تئورى هاى ریاضى ریشه فیزیكى دارند و منشأ و پیدایش آنها در مسائل علمى بوده است.
یعنى تمام فرمول هایى كه در تمام این سالها كشف شده و شما زمانى خوانده اید و حالا تدریس مى كنید در مسائل علمى فیزیك و شیمى و اقتصادى كاربرد دارد؟
خیر، گاه مى دانیم كه این فرمول ها چه كاربردى دارد و منتها خودمان دیگر نمى توانیم به كاربردشان بپردازیم و گاهى هم فرمول را مى دانیم و آیندگان كاربردش را پیدا مى كنند. اما یك مسأله وجود دارد هیچ علمى مستقیماً به شكوفایى و بارورى نمى رسد مگر این كه بخش هایى از ریاضى در آن به كار برده شده باشد. پس ریاضیدان غیر از لذتى كه خودش مى برد از روى مفاهیم ریاضى باعث رشد جامعه و تكنولوژى مى شود.
لذت؟
بله، به یك ریاضیدان در حالت حل مسأله لذتى دست مى دهد و او را ارضا مى كند در فلسفه به این حالت لذت حل مسأله مى گویند كه افراد دیگر این لذت را درك نمى كنند. این حالت در ریاضى مثل گل كردن طبع شعر شاعرى است كه یكباره باعث مى شود شعر بگوید.
تمام كاربردهایى كه از ریاضى گفتید كاربردهایى بود كه یك ریاضیدان در زندگى حرفه اى از ریاضى مى كند. آیا در زندگى اجتماعى هم از ریاضى استفاده مى شود؟ ریاضى در زندگى اجتماعى هم كاربرد دارد؟
البته، ما نباید از خودمان تعریف كنیم ولى كسى كه ریاضیات مى خواند بهتر فكر مى كند و كسى كه بهتر فكر مى كند بهتر زندگى مى كند.
پس به خاطر این كه بهتر فكر كنیم از اول دبستان تا سال آخر دبستان ریاضى مى خوانیم؟
بله، ریاضى كمك مى كند كه بهتر فكر كنیم.
براى بهتر فكر كردن راههاى بهترى هم وجود دارد. چرا شطرنج بازى نمى كنیم كه فكرمان باز شود؟
شطرنج حالت خاص دارد. البته بخشى از ریاضیات هم جنبه شطرنج و بازى دارد كه به صورت فرم تعمیم گسترش پیدا مى كند و در علوم دیگر استفاده مى شود.
یعنى ریاضى خواندن ما فقط به خاطر این است كه بتوانیم بهتر فكر كنیم. یعنى من اگر انتگرال و مثلثات نمى خواندم نمى توانستم فكر كنم؟
خیر، این طور نیست، ریاضى در زندگى روزمره به بالابردن قوه تفكر كمك مى كند. اما كاربرد و استفاده هاى دیگرى هم دارد. فرض كنید بخشى از ریاضیات آمار است. یك متخصص علوم اجتماعى و تربیتى آیا مى تواند منهاى آمار مطالعات خودش را ادامه دهد. پس این طور نیست كه فرد همان لحظه از چیزى كه مى خواند بهره مند شود. من به عنوان ریاضیدان از علوم اجتماعى - ارتباطات و روانشناسى به یك حداقلى نیازمندم كه در زندگى استفاده كنم. شما هم باید حداقلى از ریاضى بدانید ولى كسى نمى گوید: همه باید ریاضیدان شوند.
این حداقل مى تواند در حد چهار عمل اصلى باشد؟ این طور نیست؟
حدود را ما تعیین نمى كنیم. اتفاقاً آنها كه حداقل ها را تعیین مى كنند ریاضیدان نیستند. كارشناسان روانشناسى و تعلیم و تربیت در وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم این حدود را تعیین مى كنند. البته این كه شما مى گویید در حد چهارعمل اصلى درست نیست همانطور كه گفتم حتى محققان علوم اجتماعى و علوم تربیتى هم به یادگیرى آمار احتیاج دارند و از ریاضى استفاده مى كنند. اما نظر ما این است كه كمیت و حجم باید كم شود و بیشتر به كیفیت اهمیت داده شود.
گفتید كسانى كه ریاضى مى خوانند بهتر فكر مى كنند آیا افراد باهوش ریاضى مى خوانند؟
ریاضى با هوش نسبت مستقیم دارد. یعنى اغلب ریاضیدان ها افراد باهوشى هستند شاید هم خود ریاضى در پروسه پرورش هوش تأثیر مى گذارد اما این بدان معنى نیست كه افرادى كه تمایلى به یاد گرفتن ریاضى ندارند افراد بى استعداد یا كم هوشى هستند. ریاضى با علاقه هم رابطه مستقیم دارد.
شما در تمام سالهایى كه ریاضى مى خواندید به تدریس فكر مى كردید؟ یعنى دلتان مى خواست ریاضى بخوانید كه آن را به دیگران تدریس كنید؟
شغل آرمانى براى یك دانشجوى ریاضى گرفتن جاى اساتید سابقش است و آرمانى تر این كه موفق به كشف فرمول یا حل مسأله اى شود كه اسمش در كتابها ماندگار شود. من به اولین آرزویم رسیده ام و حالا به آرزوى دوم فكر مى كنم
جهت دریافت فایل رابطه ریاضی با هوش لطفا آن را خریداری نمایید