اثر عصاره الکلی دانه هایDaucus carotas بر سطح سرمی گلوکز،انسولین، کلسترول، تری گلیسرید، لیپوپروتئین ها، فاکتورهای عملکرد کبدی و کلیوی در موشهای صحرایی نر مبتلا به دیابت نوع I
چکیده:
دیابت ملیتوس یا دیابت شیرین یک اختلال متابولیک می باشد که در اثر کمبود ترشح انسولین (دیابت نوع I) و یا اختلال در عملکرد انسولین (دیابت نوع II) در بدن به وجود می آید. بررسی اثر بخشی داروهای گیاهی در درمان بیماری های مختلف از جمله دیابت از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا، در این مطالعهDaucuse carota” " به دلیل وجود عوامل آنتی اکسیدان و خواص دارویی مورد توجه قرار گرفت و اثر عصاره متانولی دانه های هویج( seeds ِDaucus carota) بر سطح سرمی گلوکز، انسولین، کلسترول، تری گلیسرید، لیپوپروتئینها، آنزیمهای عملکرد کبدی (AST,ALT,ALP) و فاکتورهای عملکرد کلیوی(اوره،اسیداوریک،کراتی نین) در موشهای صحرایی نر دیابتیک شده با استرپتوزوتوسین بررسی شد. جمعیت مورد مطالعه شامل 120 سر موش صحرائی نر نژاد ویستار با وزن gr250-200 بودند. دیابت نوع Ι با تزریق (,ip mg/kg70 )، القاء شد. 5 روز پس از تزریق، خونگیری از همه حیواناتی که در شرایط 12 ساعت بی غذایی شبانه به سر می بردند از سینوس کاورنوزای چشم به منظور تعیین سطح سرمی فاکتورهای ذکر شده در بالا انجام گرفت. ضمناً، نمونه خونی فوق بوسیله گلوکومتر به منظور تائید دیابتی شدن موش ها به کار رفت. حیواناتی که میزان گلوکز سرمی آنها بالای mg/dl250 بود به عنوان دیابتیک درنظر گرفته شدند و به 15 گروه تقسیم شدند. به 9 گروه، عصاره الکلی دانه های هویج، با دوزهای mg/kg)100 ،200و300 )، به 3 گروه، آب مقطر (حلال عصاره) به میزانcc 5/. و به 3 گروه دیگر دوز g/kgµ600 گلابین کلامید روزانه به مدت 3،6 و 14 روز به طور جداگانه با گاواژ خورانده شد. در پایان هر دوره، در شرایط ناشتا خونگیری جهت اندازه گیری فاکتورهای مختلف سرم با کیتهای مربوط با روش اسپكتروفتومتری انجام شد. اندازه گیری انسولین سرم توسط کیت مربوطه به روش ELISA انجام شد. بعد از خونگیری، بلافاصله پانکراس حیوان خارج و در فرمالین 10% قرار گرفت و بعد از رنگ آمیزی به روشH&E برای مطالعات بافت شناسی استفاده شد. نتایج نشان داد که عصاره در همه دوزها (mg/kg100و200و300)به مدت 6 روز و دوز g/kgµ600 گلایبن کلامید به مدت 6 و14 روز سبب کاهش سطح سرمی گلوکز شد ولی تنها دوز mg/kg 300 عصاره به مدت 6 روز و گلایبن کلامید به مدت 6و14 روز سبب افزایش سطح سرمی انسولین گردید. تجویز عصاره و گلایبن کلامید در این دوزها نسبت به حالت نرمال تغییرات مشخصی را در سلولهای جزایر لانگرهانس و بخش آسینی پانکراس نشان نمی دهد. دوزهای (mg/kg100و200و300 (به مدت 3و6 و14روز و گلایبن کلامید سبب کاهش سطح سرمی تری گلیسرید و کلسترول شد. دوز(mg/kg 300( عصاره به مدت 3 روز سبب کاهش سطح سرمی اوره شد و به مدت 14 روز کراتی نین را کاهش داد .گلایبن کلامید 3و14 روز اوره، اسیداوریک و کراتی نین را کاهش داد. دوزهای (mg/kg100و 200و 300) عصاره به مدت 3و6 روز سطح سرمی AST و ALP را کاهش داد ولی گلایبن کلامید بر فاکتورهای عملکرد کبدی اثری نداشت. دوز(mg/kg200) 3و6 روز سبب کاهش سطح سرمی LDL گردید و دوز mg/kg)100و200و300 (14و6 روزه نیز سبب کاهش VLDL گردید . دوزmg/kg 300 به مدت 14روز سطح سرمی HDL را افزایش داد و گلایبن کلامید نیز سطح سرمی VLDL و LDL را کاهش و HDL را افزایش داد.
به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که تجویز عصاره دانه های هویج )ِِD. carota) در دوز 300 به مدت 6 روز در کاهش قند خون و افزایش ترشح انسولین بیشتر از اثر تجویز گلایبن کلامید در این مدت می باشد. ضمناً، تجویز این عصاره نه تنها عوارض جانبی نامطلوب کبدی و کلیوی نداشت بلکه تا حدودی سبب بهبود عملکرد کبد و کلیه و کاهش سطح سرمی چربی ها (کلسترول،تری گلیسرید) نیز گردید و نسبت به گلایبن کلامید حتی مؤثرتر بود.
پیشگفتار :
مغز و سیستم عصبی، همراه با گلبولهای قرمز خون، بیضه ها، قسمت مرکزی کلیه ها و بافت های جنینی نیاز به برداشت گلوگز از خون به عنوان تنها منبع یا منبع اصلی انرژی دارند. مغز انسان به تنهایی روزانه نیازمند بیش از 12 گرم گلوگز می باشد [4].دیابت شیرین یا دیابت ملیتوس، یک اختلال اندوکرینی است و یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در کشورهای پیشرفته محسوب می شود [60] و با تغییر متابولیسم کربوهیدراتها، چربی ها و پروتئین ها، افزایش قند خون و پیدایش قند در ادرار و تغییرات زیاد چربی پلاسما و لیپوپروتئین و رسوب آنها در جدار عروق و تولید آترواسکلروز همراه است [107]. این بیماری در طولانی مدت سبب آسیب های چشمی، عصبی، کلیوی، عروقی [129] و کبدی می گردد [40]. دیابت ملیتوس و افزایش قند خون سبب استرس اکسیداتیو و تولید رادیکالهای آزاد اکسیژن[1] (ROS) و در نتیجه، تخریب رگها می شود [96]. غلظت بالای قند خون نتیجه کاهش ترشح انسولین از سلولهای بتای پانکراس و یا ناشی از کاهش حساسیت سلولهای هدف به انسولین است [100]. بیماری دیابت در تمام نقاط جهان دیده شده است و به سرعت در اکثر نقاط جهان رو به گسترش است [137]. دیابت حدود 5 درصد از جمعیت جهان [31] و در حال حاضر 150 میلیون نفر را در جهان مبتلا کرده است و شیوع آن را تا سال 2025 به 300 میلیون نفر یا بیشتر تخمین زده اند [64] در ایران بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی شیوع دیابت در سال 1995(0.5%)، 2000)7 /0%( و 2005(6.8%) می باشد [68]. پیش بینی می شود که سرعت پیشرفت دیابت در مناطق آسیا و آفریقا نیز به 2 تا 3 برابر افزایش یابد [9].بسیاری از بیماری ها نظیر دیابت،افزایش چربی خون و افزایش فشار خون با شیوه زندگی و به طور جدی تر با نوع رژیم غذایی افراد در ارتباط است [6]. کنترل گلوکز خون، سبب جلوگیری و کاهش اختلالات ناشی از بیماری دیابت می شود [11]. انواع زیادی از داروها برای بهبود دیابت ساخته شده است ولی هنوز گزارش نشده که فردی کاملاً از دیابت بهبودی یافته باشد [137]. تحقیقات اخیر نشان داد که برخی از گیاهان خطر بیماری های متابولیکی مثل دیابت را در انسان کاهش می دهند[47]. در طب سنتی، داروهای گیاهی مختلفی برای بهبود بیماران دیابتی تجویز می شود. ازسوی دیگر، داروهای گیاهی، نسبت به داروهای شیمیایی دارای سمیت کمتر و اثرات جانبی کمتری می باشند و اقبال عمومی برای مصرف آنها بیشتر است [49]. ولی میزان اثر بخشی این گیاهان از نظر علمی بایستی ثابت شود [97].
Daucuse carota” "هویج" به عنوان یک محصول غذایی مهم در سراسر جهان محسوب می شود [130]. دانه این گیاه به دلیل خواص دارویی در درمان بیماری های اسهال، سرفه، سرطان، مالاریا، بیماریهای کلیوی استفاده شده و فعالیت ضد توموری دارد [66]. وجود برخی ترکیبات آنتی اکسیداتیو، همچون فلاوونوئیدها، در دانه این گیاه ما را بر آن داشت تا در این تحقیق اثرات عصاره متانولی دانه های هویج را بر سطح سرمی گلوکز، انسولین، لیپیدها و آنزیمهای عملکرد کبدی [2]) (LFTو کلیوی در موشهای صحرایی نر دیابتیک شده با استرپتوزوتوسین بررسی نمائیم.
اهداف:
- اثر تجویز عصاره متانولی دانه هویج بر سطح سرمی گلوکز و انسولین
- اثر تجویز عصاره متانولی دانه هویج برسطح سرمی آنزیم های عملکرد کبدی ((AST ,ALT ,ALK.p
- اثر تجویز عصاره متانولی دانه هویج بر سطح سرمی فاکتورهای عملکرد کلیوی )اوره، اسیداوریک، کراتی نین)
- اثر تجویز عصاره متانولی دانه هویج برسطح سرمی کلسترول، تری گلیسرید و لیپوپروتئینها ((VLDL ,LDL ,HDL
- اثر تجویز عصاره متانولی دانه هویج بر بهبود و ترمیم بافتی جزایر لانگرهانس پانکراس
فرضیات :
- مصرف عصاره متانولی دانه هویج در موشهای دیابتیک نوع I، سطح سرمی گلوگز را کاهش می دهد.
- مصرف عصاره متانولی دانه هویج سطح سرمی انسولین را افزایش می دهد.
- مصرف عصاره متانولی دانه هویج سبب بهبود و ترمیم بافتی جزایر لانگرهانس پانکراس می شود.
- مصرف عصاره متانولی دانه هویج سطح سرمی تری گلیسرید و کلسترول و لیپوپروتئین های LDL، VLDL را کاهش داده و سطح HDL را افزایش می دهد.
- مصرف عصاره متانولی دانه هویج سطح سرمی AST، ALT و ALK.P را کاهش می دهد.
- مصرف عصاره متانولی دانه هویج سطح سرمی اوره، اسیداوریک و کراتی نین را کاهش می دهد.
فهرست
عنوان صفحه
پیشگفتار
اهداف و فرضیات
فصل اول :کلیات و مروری بر مطالعات گذشته............................................. 2
1-1- ساختمان و عملکرد پانکراس .............................................................. 2
1- 2- انسولین........................................................................................ 2
1 -3-اثر گلوکز روی نسخه برداری-ترجمه و رهایش انسولین........................... 3
1 -3-اثر گلوکز روی نسخه برداری-ترجمه و رهایش انسولین........................... 3
1-4- نقش های فیزیولوژیک انسولین........................
1-4-1- اثر انسولین بر متابولیسم کربوهیدرات............
1-4-2- اثر انسولین بر متابولیسم چربی..................................................... 10
الف) شیلومیکرونها........................................
..................................................VLDL ب)
………………………………………………………………………………LDLج)
.............................…………………………………HDLد)
1-4-3- اثر انسولین بر متابولیسم پروتئین................................................... 11
1-4-4-اثرات دیگرانسولین....................................................................... 11
1- 5- گیرنده های گلوکز در غشاء............................................................. 11
1- 6- دیابت ملیتوس یا دیابت شیرین.......................................................... 13
1- 6-1- دیابت ملیتوس نوعI.................................................................... 14
1- 6-2- دیابت ملیتوس نوعII................................................................... 15
1- 7- علائم دیابت شیرین........................................................................ 15
1- 8- عوارض دیابت.............................................................................. 16
1- 9- بیماری دیابت و اختلال در متابولیسم چربی......................................... 18
1-10-دیابت وآنزیمهای کبدی......................................................................... 24
1-11- دیابت وعملکرد کلیه ..................................................................... 25
1-12- Streptozocin((STZ.................................................................. 28
1-13- داروهای شیمیایی و درمان دیابت ملیتوس.......................................... 28
1-14- داروهای گیاهی و درمان دیابت......................
1-15- گیاه Daucus Carota و دیابت ملیتوی............................................. 29
فصل دوم: وسایل، مواد و روشها
2-1- وسایل......................................................................................... 31
2-2- مواد............................................................................................ 33
2-3- جامعه مورد مطالعه........................................................................ 33
2-4- گروههای مورد مطالعه.................................................................... 33
2-5- روش تهیه عصاره دانه هویج............................................................ 34
2-6- روش القاء دیابت............................................................................ 34
2-7- روش اندازه گیری فاکتورهای بیوشیمیایی سرم..................................... 37
2-8- روش انجام مطالعات بافت شناسی........................
2-9- روش تجزیه و تحلیل داده ها............................................................. 37
منابع...................................................
خلاصه انگلیسی
جداول ضمیمه
فصل سوم: نتایج
3- 1- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 300 ، 200 ، 100) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی گلوکز در موشهای دیابتیک نوع I... 37
3- 2- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 300 ، 200 ، 100) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی گلوکز در موشهای دیابتیک نوع I..... 38
3- 3- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی گلوکز در موشهای دیابتیک نوع I... 39
3- 4- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی اوره در موشهای دیابتیک نوع I....... 42
3- 5- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 300 ، 200 ، 100) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی اوره در موشهای دیابتیک نوع I 43
3- 6- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی اوره در موشهای دیابتیک نوع I..... 46
3- 7- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی اسیداوریک در موشهای دیابتیک نوع I 44
3- 8- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی اسید اوریک در موشهای دیابتیک نوع I 47
3- 9- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز برسطح سرمی اسید اوریک در موشهای دیابتیک نوع I 48
3- 10- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی کراتینین در موشهای دیابتیک نوع I.. 49
3- 11- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی . D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی کراتینین در موشهای دیابتیک نوع I.. 52
3- 12- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی کراتینین در موشهای دیابتیک نوع I. 53
3- 13- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی AST در موشهای دیابتیک نوع I..... 54
3- 14- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی AST در موشهای دیابتیک نوع I..... 56
3- 15- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی AST در موشهای دیابتیک نوع I... 57
3- 16- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی ALT در موشهای دیابتیک نوع I..... 58
3- 17- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی ALT در موشهای دیابتیک نوع I..... 61
3- 18- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی ALT در موشهای دیابتیک نوع I... 62
3- 19- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی ALP در موشهای دیابتیک نوع I 63
3- 20- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی ALP در موشهای دیابتیک نوع I 66
3- 21- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی ALP در موشهای دیابتیک نوع I.... 67
3- 22- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلابین کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی تری گلیسرید در موشهای دیابتیک نوع I 68
3- 23- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی تری گلیسرید در موشهای دیابتیک نوع I 71
3- 24- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی تری گلیسرید در موشهای دیابتیک نوع I 72
3- 25- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی کلسترول در موشهای دیابتیک نوع I. 73
3- 26- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی کلسترول در موشهای دیابتیک نوع I. 76
3- 27- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی کلسترول در موشهای دیابتیک نوع I 77
3- 28- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی HDL در موشهای دیابتیک نوع I..... 78
3- 29- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی HDL در موشهای دیابتیک نوع I..... 80
3- 30- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی HDL در موشهای دیابتیک نوع I... 81
3- 31- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی LDL در موشهای دیابتیک نوع I 82
3- 32- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی LDL در موشهای دیابتیک نوع I2.... 85
3-33- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی LDL در موشهای دیابتیک نوع I.... 86
3-34- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی VLDL در موشهای دیابتیک نوع I... 87
3-35- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی VLDL در موشهای دیابتیک نوع I... 90
3-36- اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100 ، 200 ، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی VLDL در موشهای دیابتیک نوع I. 91
3-37 - اثرتجویز خوراکی مقادیر مختلف عصاره متانولی D.carota mg/kg) 100، 200، 300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی انسولین در موشهای دیابتیک نوع I.. 95
3-38- میزان جذب طول موج nm450 در مورد غلظت های متفاوت انسولین........ 97
نمودار3- 39- تغییرات تعداد جزایر پانکراس ناشی از تزریق STZ و تجویز گلایبن کلامید و دوزهای مؤثر عصاره متانولی Daucus carota در موشهای دیابتی نوعI...............................
نمودار3-40- تغییرات میانگین قطر متوسط جزایر (اندازه جزایر) پانکراس ناشی از تزریق STZ و دوزهای مؤثر بر قند خون عصاره متانولی Daucus carota mg/kg) 100 ، 200 ،300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) در موشهای دیابتی نوع Ι .......................................................
نتایج بررسی تغییرات هیستولوژیکی جزء آسینار و جزایر پانکراس.................................................
فصل چهارم : بحث و نتیجه گیری
الف) دیابت نوع I و تغییرات سطح سرمی فاکتورهای بیوشیمیایی و تغییرات بافتی پانکراس....................................
ب) اثرات تجویز عصاره بر تغییرات بیوشیمیایی سرم و تغییرات بافتی پانکراس ناشی از دیابت نوع I........................................................
اثر عصاره متانولی Daucus carota بر سطح سرمی گلوکز و انسولین.................................................
اثر عصاره متانولی Daucus carota بر سطح کلسترول، تری گلیسرید و لیپوپروتئینها............................................
اثر عصاره متانولی Daucuse carota بر سطح آنزیمهای عملکرد کبدی.....................................................
اثر عصاره متانولی Daucuse carota بر سطح فاکتورهای عملکرد کلیوی....................................................
نتیجه گیری کلی................................................................................... 120
پیشنهادها........................................................................................... 121
فهرست شکل ها
شکل1-1- نقش SNRNAs در انتفال وزیکولها.....................
شکل1-2- مکانیسم رهایش انسولین در سلولهای بتا....................................... 13
شکل1-3- ناقل گلوکز در غشاء سلولهای پستانداران...................................... 13
شکل 3-1- مشاهدات برش های پانکراس با بزرگنمایی 40 (,b,a (c در موشهای نرما ل، با بزرگنمایی 100 (d) در موشهای دیابتی ، با بزرگنمایی 40 (e,f)آپوپتوز و کاریورکسی در موشهای دیابتی.................................................
شکل 3-2- مشاهدات برش های پانکراس با بزرگنمایی 40 ) h ,g)در موشهای تیمار شده با دوز mg/kg 100 به مدت 6 روز ، با بزرگنمایی 40 j,i)) در تیمار با دوز mg/kg 200 به مدت 6 روز ، با بزرگنمایی 40 ( k,l) در تیمار با دوز mg/kg 300 به مدت 6 روز .............................................................
شکل3-3- مشاهدات برش های پانکراس با بزرگنمایی 40 ( (m,n تیمار با گلایبن کلامید به مدت 6 رو ز، با بزرگنمایی 40(o,p,) تیمار با گلایبن کلامید به مدت 14 روز........................
فهرست جداول
جدول 1-1 -داروهای شیمیایی برای درمان دیابت ملیتوس.....
جدول 3- 1- تغییرات هیستوپاتولوژی جزء آسینار پانکراس در گروههای مختلف نرمال، دیابتی و در یافت کننده دوزهای مؤثر عصاره بر سطح سرمی گلوکز.................................
جدول 3- 2- تغییرات هیستوپاتولوژی جزایر پانکراس در گروههای مختلف نرمال، دیابتی و دریافت کننده دوزهای مؤثر عصاره سطح سرمی گلوکز..............................................
فهرست نمودارها
نمودار 3- 1- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota ( mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی گلوکز در گروههای مختلف (8 .(n=.. 39
نمودار 3- 2- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلابین کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی گلوکز در گروههای مختلف (8 .(n=.. 40
نمودار 3- 3- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی گلوکز در گروههای مختلف (8 .(n= 41
نمودار 3- 4- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی اوره در گروههای مختلف (8 .(n=.... 42
نمودار 3- 5- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلابین کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی اوره در گروههای مختلف (8 .(n=.... 43
نمودار 3- 6- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی اوره در گروههای مختلف (8 .(n=.. 44
نمودار 3- 7- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف D aucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی اسید اوریک در گروههای مختلف (8 .(n= 45
نمودار 3- 8- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota(mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی اسید اوریک در گروههای مختلف (8 .(n= 46
نمودار 3- 9- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلابین کلامید (kg/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی اسیداوریک در گروههای مختلف (8 .(n= 47
نمودار 3- 10- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی کراتینین در گروههای مختلف (8 .(n= 48
نمودار 3- 11- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی کراتینین در گروههای مختلف (8 .(n= 49
نمودار 3- 12- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلابین کلامید (kg/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی ;کراتینین در گروههای مختلف (8 .(n= 50
نمودار 3- 13- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی AST در گروههای مختلف (8 .(n=.. 51
نمودار 3-14- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی AST در گروههای مختلف (8 .(n=.. 52
نمودار 3- 15- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota ( mg/dl100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی AST در گروههای مختلف (8 .(n=. 53
نمودار 3- 16- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی ALTدر گروههای مختلف (8 .(n=.. 54
نمودار 3- 17- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلابین کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی ALT در گروههای مختلف (8 .(n=.. 55
نمودار 3- 18- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota ( mg/dl100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی ALT در گروههای مختلف (8 .(n=. 56
نمودار 3- 19- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی ALP در گروههای مختلف (8 .(n=... 57
نمودار 3- 20- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی ALP در گروههای مختلف (8 .(n=... 58
نمودار 3- 21- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی ALP در گروههای مختلف (8 .(n=... 59
نمودار 3- 22- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی تری گلیسرید در گروههای مختلف (8 .(n= 61
نمودار 3- 23- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی تری گلیسرید در گروههای مختلف (8 .(n= 63
نمودار 3- 24- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (dl/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی تری گلیسرید در گروههای مختلف (8 .(n= 64
نمودار 3- 25- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی ;کلسترول در گروههای مختلف (8 .(n= 65
نمودار 3- 26- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی کلسترول در گروههای مختلف (8 .(n= 66
نمودار 3- 27- اثر تجویز خوراکی Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (dl/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی کلسترول در گروههای مختلف (8 .(n=........................ 67
نمودار 3- 28- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی HDL در گروههای مختلف (8 .(n=.. 68
نمودار 3- 29- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی HDL در گروههای مختلف (8 .(n=.. 69
نمودار 3- 30- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی HDL در گروههای مختلف (8 .(n= 70
نمودار 3- 31- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی LDL در گروههای مختلف (8 .(n=... 72
نمودار 3- 32- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی LDL در گروههای مختلف (8 .(n=... 73
نمودار 3- 33- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی LDL در گروههای مختلف (8 .(n=. 74
نمودار 3- 34- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 3 روز بر سطح سرمی VLDL در گروههای مختلف (8 .(n= 75
نمودار 3- 35- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی VLDL در گروههای مختلف (8 .(n= 76
نمودار 3- 36- اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg100،200،300) و گلایبن کلامید (kg/gµ600) به مدت 14 روز بر سطح سرمی VLDL در گروههای مختلف (8 .(n= 77
نمودار 3-37-اثر تجویز خوراکی مقادیر مختلف Daucus carota (mg/kg200، 300) و گلابین کلامید (kg/gµ600) به مدت 6 روز بر سطح سرمی انسولین در گروههای مختلف (4 .(n= 78
نمودار 3-38- منحنی استاندارد.( میزان جذب طول موج nm450 (OD) در نمونه های حاوی مقادیر استاندارد انسولین).......
3-39- تغییرات تعداد جزایر پانکراس ناشی از تزریق STZ و تجویز دوزهای مؤثر بر قند خون عصاره متانولی Daucus carota mg/kg) 100 ، 200 ،300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) در موشهای دیابتی Ι..................................................
3- 40- تغییرات میانگین قطر متوسط جزایر (اندازه جزایر) پانکراس ناشی از تزریق STZ و دوزهای مؤثر بر قند خون عصاره متانولی Daucus carota mg/kg) 100 ، 200 ،300) و گلایبن کلامید (µg/kg 600) در موشهای دیابتی نوع Ι.......................................................
1-1- ساختمان و عملکرد پانکراس
پانکراس یک عضو لبوله و نرم است که به طور مایل در عرض دیواره شکم ، در ناحیه پشت معده قرار گرفته و از دوازدهه تا طحال کشیده شده است [1].
پانکراس از دو نوع بافت عمده تشکیل شده است: 1- آسینوسها که شیره های هضمی را به دوازدهه ترشح می کنند. 2- جزایر لانگرهانس که هورمونهایی را مستقیماً به درون خون ترشح می کنند. جزایر لانگرهانس از چهار نوع سلول تشکیل شده اند :سلولهای بتا حدود 60% از کل سلولها را تشکیل می دهند، که انسولین و آمیلین را ترشح می کنند .سلوهای که حدود 25% از کل سلولها را تشکیل می دهند، گلوکاگن ترشح می کنند و سلولهای دلتا که حدود 10% از کل سلولها را تشکیل می دهند، سوماتوستاتین ترشح می کنند. سلولهای PP هم که به تعداد کم در جزایر وجود دارند، هورمونی به نام پلی پپتید پانکراس ترشح می کنند که عملکرد آن نامعلوم است [21]. جزایر لانگرهانس 1 تا 2 % از وزن بدن را تشکیل می دهند و در انسان 2-1 میلیون از جزایر لانگرهانس وجود دارد، که قطر هر یک 3/0 میلی متراست [131]. سرعت تکثیر سلولهای بتای جزایر لانگرهانس در بزرگسالان بسیار کم و در هر 24 ساعت، حدود% 3-2 می باشد [24].
1-2- انسولین (مهمترین هورمون پانکراس)
انسولین یک هورمون پپتیدی با وزن مولکولی 6000 دالتون می باشد که از 2 زنجیره پپتیدی که با پیوند دی سولفیدی به هم متصلند، تشکیل شده است [21] و تفاوت کمی در ترکیب آمینواسیدی مولکول انسولین از گونه ای به گونه دیگر وجود دارد. انسولین نیمه عمر نسبتاً کوتاهی دارد که در انسان حدود 5 دقیقه است. ژن سازنده این هورمون درانسان روی کروموزم شماره 11 واقع شده است [135]. انسولین در پانکراس به شکل یک پیش ساز تک زنجیره ای غیر فعال بنام پره پرو انسولین سنتز شده و توالی نشانگر انتهای آمینی این مولکول آن را برای هدایت به وزیکولهای ترشحی نشاندار می نماید. با برداشت پروتئولیتیک این توالی نشانگر و ایجاد سه پیوند دی سولفیدی، پروانسولین تولید شده که داخل وزیکول های ترشحی پانکراس ذخیره می گردد. افزایش غلظت خونی گلوکز، ترشح انسولین را آغاز می نماید، پروانسولین توسط یک پروتئاز اختصاصی که در وزیکولهای ترشحی پانکراس وجود دارد، به انسولین فعال تبدیل می گردد که همراه با شکستن دو پیوند پپتیدی و ایجاد مولکول بالغ انسولین می باشد [131]. برای رهایش انسولین، وزیکولها باید با غشای سلولی ترکیب شوند و محتوی آن هابه فضای خارج سلولی آزاد شود. یک گروه از پروتئینها به نام [3](SNARES)، برای هدایت وزیکولهای انسولین به غشای پلاسمائی نقش دارند. اتصال وزیکولها، باغشای پلاسمائی همراه با اتصال پروتئین های Syntaxin , synaptosomal و پروتئین SNAP-25، با پروتئین وزیکول یا VAMP-2 یا synaptobrevin-2 می باشد. که Syntaxinو SNAP-25به عنوان [4]t-SNARE و VAMP-2[5] به عنوان V-SNARE شناخته شده اند