برابر ماده 231 قانون مجازات اسلامی[1] قسامه یكی از قوانین كیفری است كه در باب قصاص مطرح می شود و آن بدین صورت است كه پس از انجام جنایت و ثبوت قتل اگر كسی اقرار به قتل نكرد و برای مدعی یا مدعیان، شهود و بینة قابل قبول برای دادگاه نبود كه فرد خاص یا افراد خاصی قاتل باشند در اینجا موضوع «لوث»[2] مطرح می گردد كه چنانچه شرایط وجود لوث موجود بود؛ قسامه اجرا می شود و اگر با هیچكدام از این طرق قائل مشخص نگردد «دیه» از بیت المال پرداخت خواهد شد[3].
از آنجا كه این موضوع بحثی است پیچیده و قابل تعمق و اطلاعات محدودی نسبت به آن داشتم تصمیم گرفتم آن را مورد تحقیق و تحلیل قرار دهم.
[1] - م 231ق.م.ا: راههای ثبوت قتل در دادگاه عبارتند از : اقرار، شهادت، قسامه ، علم قاضی.
[2] - لوث اماره ای است كه موجب ظن به صدق مدعی می شود.
[3] - مجله كانون وكلا، شماره 5، دوست محمدی، هادی، چاپخانه شفق، ص 13.
فصل اول :كلیات 1
مقدمه 2
بخش اول : پیش درآمد 3
بخش دوم: واژه شناسی لوث 27
الف – معنای لغوی لوث 27
ب – معنای اصطلاحی 27
بخش سوم: مشروعیت لوث 29
مبحث اول: احادیث 29
مبحث دوم: توجیهات عقلانی 30
مبحث سوم: نظر فقها 31
گفتار اول: دلایل جمهور قائل به وجوب عمل به لوث 33
گفتار دوم: دلایل قائلان به عدم جواز عمل به لوث 35
گفتار سوم: دلایل ابوحنیفه و ابویوسف و … در خصوص لوث 35
مبحث چهارم: تعارض ادله 36
بخش چهارم: لوث از احكام تأسیسه یا امضایی 39
فصل دوم: احكام ، آثار و اجرای لوث 43
بخش اول: لوث 44
مبحث اول: دیدگاه اهل سنت 44
مبحث دوم: دیدگاه امامیه 45
مبحث سوم: دیدگاه حقوق جزا 47
مبحث چهارم: لوث یكی از مواردی است كه با وجود آن قسامه قابل اعمال است 47
موارد لوث از نظر حقوقدانان 48
بخش دوم: خلاف قاعده بودن لوث 50
بخش سوم : كیفیت قسامه در صورت وجود لوث 52
مبحث اول: دیدگاه اهل سنت 52
مبحث دوم: دیدگاه امامیه و حقوق جزا 52
چند نكته پیرامون كیفیت قسامه در صورت وجود لوث 52
بخش چهارم: شرایط قسم خورندگان در صورت وجود لوث 54
مبحث اول: دیدگاه اهل سنت 54
مبحث دوم: دیدگاه امامیه و حقوق جزا 55
بخش پنجم: كمیت و توزیع قسامه در صورت وجود لوث 57
نتیجه گیری 59
پیوست شماره 1 : مقالات 61
پیوست شماره 2 : استفتائات 72
منابع و مآخذ 81
فصل اول :كلیات............................. 1
مقدمه.......................................... 2
بخش اول : پیش درآمد.......................... 3
بخش دوم: واژه شناسی لوث..................... 27
الف – معنای لغوی لوث.................. 27
ب – معنای اصطلاحی...................... 27
بخش سوم: مشروعیت لوث......................... 29
مبحث اول: احادیث........................ 29
مبحث دوم: توجیهات عقلانی................. 30
مبحث سوم: نظر فقها...................... 31
گفتار اول: دلایل جمهور قائل به وجوب عمل به لوث 33
گفتار دوم: دلایل قائلان به عدم جواز عمل به لوث 35
گفتار سوم: دلایل ابوحنیفه و ابویوسف و … در خصوص لوث............................................... 35
مبحث چهارم: تعارض ادله.................. 36
بخش چهارم: لوث از احكام تأسیسه یا امضایی.. 39
فصل دوم: احكام ، آثار و اجرای لوث.......... 43
بخش اول: لوث................................. 44
مبحث اول: دیدگاه اهل سنت.................. 44
مبحث دوم: دیدگاه امامیه................... 45
مبحث سوم: دیدگاه حقوق جزا................. 47
مبحث چهارم: لوث یكی از مواردی است كه با وجود آن قسامه قابل اعمال است...................................... 47
موارد لوث از نظر حقوقدانان............. 48
بخش دوم: خلاف قاعده بودن لوث.................. 50
بخش سوم : كیفیت قسامه در صورت وجود لوث...... 52
مبحث اول: دیدگاه اهل سنت.................. 52
مبحث دوم: دیدگاه امامیه و حقوق جزا....... 52
چند نكته پیرامون كیفیت قسامه در صورت وجود لوث 52
بخش چهارم: شرایط قسم خورندگان در صورت وجود لوث 54
مبحث اول: دیدگاه اهل سنت.................. 54
مبحث دوم: دیدگاه امامیه و حقوق جزا....... 55
بخش پنجم: كمیت و توزیع قسامه در صورت وجود لوث 57
نتیجه گیری............................... 59
پیوست شماره 1 : مقالات.................... 61
پیوست شماره 2 : استفتائات................ 72
منابع و مآخذ 81